donderdag 25 juni 2015

Welk kapitaal heb je nodig een goed leven? En hoeveel?

Kapitaal is volgens Marx en andere economen een berg(je) euro's. Volgens mij is dat maar een deel van het verhaal. En voor sommige mensen niet eens het belangrijkste.
Want het gaat erom wat je ermee bereikt, wat voor leven je maakt, en dan spelen niet alleen euro's mee.

Ik denk dat ik een goed leven definieer als een leven waarin ruimte is, en waarin het overall gevoel genieten-in-al-z'n-mogelijke-varianten het wint van stress en negativiteit.

Voor een goed leven heb je volgens mij zaken nodig als een huis (waarin je 's winters het niet koud hebt), eten en drinken (regelmatig, lekker en gezond), zin aan je leven (werk of iets vergelijkbaars, en dat hoeft niet altijd te betalen), kleding, contacten met vrienden en/of familie, een dokter als je ziek bent. Liefst ook een of andere ontwikkelmogelijkheid.

Met die definitie zou een goed leven haalbaar moeten zijn voor alle mensen, zeker in Nederland. Al weet ik wel dat het voor de een moeilijker dan voor de ander. En lees ik soms zaken in het nieuws waardoor ik denk dat niet iedereen in Nederland het kan halen zoals de samenleving de laatste jaren veranderd. Daar kan ik boos of verdrietig over zijn. Maar da's voor een ander blog.

Wat heb je nu nodig voor het bereiken van die dingen?
Niet alleen geld, al helpt dat vaak. Geld maakt veel dingen bereikbaar, je kunt veel kopen of inhuren. En je zou nog wel kunnen uitrekenen hoeveel vermogen (spaargeld) je dan voor zo'n goed leven nodig hebt. (je jaaruitgaven maal 25, simpel gezegd). Of je gaat uit van je huidige of gewenste inkomen, dat doen de meesten.

Maar niet alleen geld is een mogelijkheid om een goed leven te bereiken. En niet alle zaken van een goed leven zijn met geld te bereiken.

Het "kapitaal" kan ook uit andere zaken bestaan.
Kennis hoe je met minder toe kunt, is ook kapitaal. Mentaal kapitaal. Een geloof dat je overeind houdt doordat het je dankbaar laat zijn voor deze wereld, is ook (mentaal) kapitaal. Kennis van technische, emotionele of juridische opties hoe zaken anders kunnen, zodat je je niet gevangen voelt in een stressige situatie (lekke band, verdriet of een onterechte rekening), is ook (mentaal) kapitaal.
Zelfkennis hoe je jezelf in de hand houdt zaken goed te beslissen, is (emotioneel) kapitaal.Dat reken ik ook onder mentaal kapitaal.

Kennissen hebben die je een leuke dag bezorgen door samen een spel te doen of te gaan wandelen, is ook kapitaal. Sociaal kapitaal. Familie die jou verzorgt als je niet lekker bent, is ook (sociaal) kapitaal. Of juist familie die jij verzorgt, zodat je nuttig bent, en je kunt ontwikkelen.

En daarbovenop: Hoeveel je van die dingen je nodig hebt voor een goed leven, da's best flexibel. Marie Kondo legt dat veel beter uit dan ik, huizen kunnen groot of klein zijn (een kamer is soms prima), de een wil veel meer contacten dan de ander. De hoeveelheden worden bepaald door je karakter, maar ook door je omstandigheden (waar je woont, met wie, je lijf & je geest) en soms door je portemonnee.
Er zijn natuurlijk wel minimums (minima is geen handig woord hier). Fysiek heb je x calorien nodig, en y vitamines. En misschien wel een bepaald aantal graden in huis.
Maar daarna is een groot grijs gebied tussen minimum noodzaak en wat mensen denken dat hun minimum is en wat ze in de praktijk regelen als hun minimum.
En tenslotte: Tussen de vertaling van die minimums en euro's, zitten een aantal stappen waarin de verschillende soorten kapitaal kunnen werken. Hoe je het warm krijgt in de winter kan door geld (verwarming stoken), sociaal kapitaal (bij vrienden langsgaan), of mentaal kapitaal (weten hoe je je zo warm kleedt dat je zonder verwarming kunt. Die mensen zijn er). En tussen de vertaling van  wat je hebt of krijgt en de hoeveelheid goed leven die je eruit krijgt, zit nog veel meer soorten kapitaal.

Wij spelen hier vaak spelletjes (ons favoriete spellenmerk is "999 games"). En wat ik in veel spelletjes merk, lijkt ook de echte wereld zo te werken: als je eenmaal kapitaal (goudstukken, punten of wat dan ook) hebt, is het steeds makkelijker er nog meer bij te krijgen. Vooral als je weinig hebt, is het lastig goede punten te verzamelen. Dan ben je afhankelijk van geluk en wat je aan strategie en discipline kan inbrengen. Maar ongeluk lijkt dan harder toe te slaan.
Dus helemaal eerlijk is het leven niet. Ik vind het wel jammer dat ik de wereld daarin niet kan veranderen. Ik hoop met m'n blog wel wat mensen te laten beseffen welke opties er zijn, en hoe je een goed leven kunt bereiken.

Factoren die het lastiger maken:
  • een lijf dat niet meewerkt (ziekte)
  • een geest die niet meewerkt (verdrietige jeugd, depressie, beperkte vermogens)
  • oude financiële keuzes die lang doorwerken (leningen, tegenwerkende huizenmarkt)
  • financiële gewoontes die niet meer passen bij je huidige portemonnee (van huis uit meegekregen, of opeens lagere inkomsten)
Dit zijn niet altijd factoren die je zelf hebt gekozen, of waar je expliciet en bewust voor hebt gekozen. Sommigen overkomen je dus, en anderen had je niet op gerekend. Het zijn meestal wel factoren waar je langzamerhand wat aan kunt doen, al duurt het lang, en kan het best zijn dat je het niet helemaal kan fixen.

Gelukkig zijn er ook factoren die het makkelijk(er) maken om een goed leven te leiden:
  • Goede vrienden, waar je verdriet tegen kan uitspreken. Of die je gereedschap willen lenen.
  • kennis hebben aan veel mensen (life of via het internet), zodat je altijd wel een tip of tweedehands bank kunt vinden.
  • er goed uitzien
  • goed kunnen praten; mensen kunnen overtuigen
  • een budget hebben, en je uitgaven daarmee beheersen
  • dankbaar zijn voor het mooie dat de wereld biedt.
  • kennis en gereedschap hebben hoe iets te repareren.
Niet alle factoren kun je beïnvloeden, zeker niet in 1 dag of 1 week. Toch valt het me op dat mensen die "kapitaal" hebben, makkelijk(er) meer factoren naar de gunstige kant kunnen draaien. Die kunnen en willen zaken leren, danwel naar hun hand zetten.

Ik hoop in mijn blog over alle factoren te schrijven, en allerlei tips om allerlei soorten kapitaal te verwerven te verzamelen. Want ik gun iedereen een goed leven en ik gun iedereen de kennis hoe daar te komen.
Dus ik wil niet alleen over euro's schrijven en over hypotheken, hoewel dat best een goed en interessant onderwerp is. Maar ook over genieten. Over regels. Het gedeelte van de emotionele tactieken zal ik aan websites als SoChicken overlaten (die zijn al zo goed bezig, dat ga ik niet even nadoen), maar ook onderwerp dat mag langskomen.
Maar dat alleen maakt zeker niet een goed leven.

dinsdag 9 juni 2015

Fietsen is allerlei bouwstenen van een goed leven.

Gisteravond reed ik terug van een cursus. En ik wist weer waarom ik zo graag fiets. Ik voelde de wind, ik zag wolken contrastrerend tegen de zonsondergang boven het water hangen, ik rook het gemaaide gras. Ik zag de doorsteekjes tussen de bomen naar de verte. En ik was gelukkig met het leven, het universum en alles. En de heldere gedachten kwamen als vanzelf.

Diezelfde route heb ik ook per auto afgelegd. Op dezelfde tijd van de dag. Maar dan doet het me nauwelijks iets. Ik zorg gewoon dat ik thuis kom.
Nu had ik wel 2x zo lang nodig om de afstand af te leggen. Ik fiets niet zo fanatiek, als heb ik een "snelle fiets", ik hou niet van hijgen. En weet je? De hele tijd dat ik fietste, had ik dat geluksgevoel.

Bovendien krijg ik altijd goede invallen als ik fiets, en kan ik goed over moeilijke zaken nadenken. Dat lukt in de auto ook soms, maar minder goed. Schijnt iets met bewegen te maken te hebben, die je denken activeert (en tegelijk ook relaxt maakt). Zal wel, het voelt gewoon fijn om alles op een rijtje te krijgen.

En mijn lijf voelt altijd fijn als ik een stukje heb gefietst of gewandeld. Dus dat doe ik als kadootje aan mezelf, niet eens vanwege de officiele bewegingsnorm, of om af te vallen. Minder ziektes en minder kilo's is wel een plezierig bij-effect van fietsen, maar voor mij geen reden om actief te worden. Ik ben een normaal mens, en logica legt het af tegen gevoel. Dus ik ga voor het genot. En de vervelende gevoelens in m'n lijf en in m;n gedachten verdwijnen meestal als ik een stukje fiets. Ik heb zelfs mijn hele scheiding "eruitgefietst".

Omdat ik met mijn logica wel weet hoe goed fietsen voor me is, ben ik bereid geld uit te geven aan aanschaf en onderhoud van een comfortabele fiets, om te zorgen dat ik heerlijk fiets en heerlijk kan blijven fietsen. Dat helpt vast. Ik blijf enthousiast voor het fietsen, omdat het lekker voelt. Lekker zoevende banden (natuurlijk anti-lek), die door een soepele ketting rond- en rondgaan. Een lamp die alles laat oplichten als het donker wordt. Ik zoef op een vliegend tapijtje naar huis na m'n cursus.
Hoeveel je daarmee nu kwijt bent? Dat hangt van een aantal dingen af.
Ik geef veel geld uit aan fietsen. Ik heb 4 luxe fietsen, die ik behandel als luxe paardjes. Daarmee geef ik ongeveer 500 euro uit aan reparaties, onderdelen en (luxe) banden. Ik doe echt mijn best veel geld uit te geven, hè?
Het is mijn bewuste keuze, omdat ik me er zo lekker bij voel. Deze fietsen zijn mijn vervoer en sport tegelijk. Met deze fietsen fiets ik enthousiast, vaak en ver en daarmee 10.000 km/jr, ook voor ritjes waar ik vroeger de auto voor pakte (tot zeg 30 km enkele reis).
Als ik 1 goede, redelijk gewone fiets zou hebben, zou het waarschijnlijk 50-100 euro/jr zijn. (en iets minder km/jr)
Hoe je het ook aanpakt, de bedragen waar je bij fietsonderhoud over praat, vallen bij die van auto's en bij het OV in het niet . Daar praat je over minstens 1.000 euro/jr voor een beetje mobiliteit. Voor het geld hoef je fietsen niet te laten, eerder omgekeerd.

Wel kost een fietstocht vaak meer tijd dan hetzelfde ritje in de auto. Maar ik hoef nooit naar de sportschool, dus hoeveel het me netto aan tijd kost? Ik heb het op een lange rechte weg (Flevoland) eens uitgerekend. Het was 10 minuten per week, toen ik een uur naar mijn werk fietste. Maar ik weet niet eens meer welke kant op. En de rust van mediteren krijg ik ook van fietsen. Mag je dat dan ook meerekenen?

Al met al is fietsen op allerlei manieren een bouwsteen in mijn totale bouwwerk van een goed leven. Omdat ik fiets, kost mijn vervoer minder euro's, dus kan ik met minder per maand toe. Omdat ik fiets, ben ik gezond en doet mijn rug geen zeer. Omdat ik fiets, kom ik niet aan, mijn broek van 20 jaar geleden past nog. Omdat ik fiets, krijgen depressieve gedachten geen kans. Omdat ik fiets, geniet ik op zoveel manieren.
Daarom fiets ik. Ik hoop zo, dat ik het helder kan maken in dit blog.

Dus zodra ik de tijd kan maken, fiets ik in elk weer dat een beetje te doen is. Het regent bijna nooit. Van fietsen wordt je warm, dus ook in de winter kun je lang door. Het is eigenlijk heerlijk om in de cocon van je warme jas door een winterlandschap te rijden. Sommige stormen, en extreem vriesweer, ja, dan fiets ik niet. Maar dan is half Nederland in huis opgesloten door het weer, dus dat valt niemand op.

Veel mensen vinden dus dat ik "altijd" fiets. Ik vind dat ik heel vaak genietend kan toewerken naar financiële onafhankelijkheid.

Herkennen jullie het geluksgevoel van fietsen? Wanneer hebben jullie dat? En kun je zo vaak fietsen als je zou willen?

maandag 8 juni 2015

review: adviseur

En hoe werkt dat, zo'n financieel adviseur? Tja, wij wisten ook niet wat we moesten verwachten. Op de website een dame die kracht uitstraalde. Kennis? Vakbekwaam? Waarschijnlijk wel, want haar certificering stond er bij. En Linked in meldde dat ze bij een bank had gewerkt en voor de crisis zelfstandig was geworden. Niet direct een dom blondje, en geen meeloper.

Het werd een heel gezellig gesprek.
Deze dame (trefplan.nl, we hebben geen aandelen) voelt mensen heel goed aan. Ze vertelde waarom ze een eigen bureau had: ze wilde mensen eerlijk te woord kunnen staan, en zich focussen op het helpen met een gedegen advies dat paste bij de klant zelf. Ze wilde geen tijd besteden aan provisierekeningen, bovendien zag de verleiding bij haar collega's om toch.... Dus net voor de crisis had ze zich bij KvK ingeschreven.
Kennis had ze. En een goed antwoord ook. Ik heb een aantal termen uit de financiele certificering tegen haar aangehouden, en ze vertelde dat ze niet alle certificaten had, omdat ze de zwaarste certificering had gedaan. Maar als het moest (gesprekken tussen de financieel-planner-vereniging en de AFM lopen nog), dan zou ze het doen. Zelf besteedde ze haar tijd liever aan een betere website of andere kennis.

We vonden haar eerlijk en helder. En heel prettig in de omgang.

Ze wilde eerst weten wat we wilden in ons leven. Welke plannen hadden we? Wat vonden we belangrijk? Belangrijke "details" als kinderen etc komen dan in het verhaal vanzelf aan de orde, en ik zag haar die noteren. Maar ook dat we bang zijn voor tekort of verlies, dat we onafhankelijk willen zijn van werk - als dat kan. Dat mag vroegpensioen heten, of sabbatical.
En zijn er nog bijzonderheden als ik besluit zzp-er te worden (ipv een loondienst baan) in de toekomst?

Op de meeste vragen van haar over hoe we zaken hadden geregeld, had ik
of al een antwoord (hoeveel spaargeld we al hadden, had ik bijv. tenslotte al uitgerekend),
of hadden we al geregeld (testament, levensbeschikking, passworden).
Ten laatste vertelde ze dat ze niet voor het aflossen van een huis was - en dat ze kon voorrekenen waarom niet. Tja, na mijn ervaringen ben ik gesteld op de mentale vrijheid die een afgelost huis inhoudt, maar een goede discussie, onderbouwd met cijfers, mag altijd. Dat is nu net waar we voor komen bij haar: argumenten, kennis over regels en mogelijkheden, uitgewerkt tot cijfers. En die mentale vrijheid erkende ze als argument.
Ze was ook niet voor allerlei producten, ze hield ervan een advies te geven waar je zelf overzicht hield op de bedragen en rekeningen. Wat de komende jaren in de regels ging veranderen was onzeker, en ze vond het verstandig daar vrijheid in te houden.
Ze had wel adressen voor allerlei specialistische diensten (notaris, ficalist, beleggingsadviseur), die zij vertrouwde. En als we zelf mensen kenden, zou dat waarschijnlijk ook prima werken met het plan dat het opleverde.

En dan nog: ze levert aan klanten een plan. Wat die daarmee doen, da's aan hen.
En na 1 of meer jaren, komt ze nog een keer informeren of alles nog goed loopt, of dat er opnieuw zaken moeten worden doorgerekend.
Daarna noemde ze haar prijs voor ons plan (nav onze vragen): 1000 euro.
Da's stevig. Daar leven we hier een halve maand van.
We gaan hier een week over nadenken.

Dilemma is, dat ik misschien nog zelf kan uitrekenen hoeveel we nodig hebben om met vroegpensioen te gaan (als we uitgaan van een spaarrekening, of een gemiddeld rendement met aandelen). Van dat bedrag ben ik dan niet al te zeker, ik bereken het nogal simplistisch.
En alle opties om dat spaarbedrag handig te bereiken, die weet ik niet. En ik vermoed dat we daarmee de kosten uiteindelijk er wel uithalen. Want de simpele winsten hebben we wel gehad: Onze hypotheek is afgelost/maximaal bijstort, onze buffer is vol, pensioensparen is vol. De mogelijkheden hoe je dan handig verder spaart/belegt en waar en hoeveel, dat is onbekend terrein. En een terrein dat je niet even uitzoekt, ook niet in een halve maand werk.
Bovendien, als deze dame een spaarbedrag per maand stelt, is dat in de discussie met Lief ook makkelijker, dan als ik het uitreken en mijn logica moet uitleggen aan Lief. Kunnen we onze discussie beperken overleggen of dat bedrag OK is, en hoe we het gaan halen. Hebben we meer energie over om ideeen te verzinnen of samen te realiseren om het te gaan halen. Ik hoop dat we dan verder komen, als we een gefocust spaardoel hebben.

Bovendien merk ik dat mijn energie grenzen heeft, ook voor dit soort uitzoekklussen. En dan besteed ik graag m'n energie om besparingen te halen, of een nieuwe baan (of zzp klus) te scoren. Als ik een gefocust doel heb, lukt me dat veel beter, en waarschijnlijk is daarmee de energiekoek op.
Dat is nieuw voor me, maar luisteren naar m'n lijf is wel verstandig heb ik geleerd (en niet alleen van medeblogsters, ook van m'n eigen lijf).

Dus we denken even na nog.

En uit de blauwe envelop kwam dit weekend goed nieuws: een flinke bijdrage voor dit project, waarmee het overblijvende bedrag opeens goed te overleven voelt. Mmmmm, jullie voelen al waar dit heen gaat.
Maar het voelt wel bizar, en als een hele grote stap, om zo'n bedrag voor een financieel plan neer te tellen.

Hebben jullie nog argumenten om dit plan wel of niet door deze mevrouw te laten uitrekenen?

woensdag 3 juni 2015

komende review: adviseur

We willen graag weten of we, danwel hoe we, met vroegpensioen kunnen gaan. Daarvoor heb ik diverse cijfers bij elkaar gesprokkeld, maar echt goed berekenen lukt me niet. Dus we hebben een afspraak bij een financieel adviseur. Eens kijken hoe dat werkt. En eens kijken welke antwoorden dat oplevert.

Ik ga graag voorbereid ergens op af. Dus ik heb een overzicht gemaakt van al onze bezittingen. En ik heb een poging gedaan om te zien hoeveel we gemiddeld per maand besteden. Dat lukte met AFAS Personal enigszins, maar misschien had ik gewoon excell moeten nemen.
De spaaracties die we rond oud&nieuw hadden, en de bedragen van de trouwerij verstoren het beeld genoeg om wel een cijfer per maand nu te hebben, maar de onzekerheid is meerdere honderden euro;'s per maand.
Naar aanleiding van vorige jaren, toen ik in Excell de jaaruitgaven met de hand had gecategoriseerd en overzien, had ik zelf gegokt dat we 2000 euro per maand nodig hebben (incl hypotheek, excl. trouwfeesten of verre reizen). AFAS meldt dat we 3400 nodig hebben, uitgaande van jan tot nu. Als ik daar de trouwkosten afhaal, is het 1850 per maand. Dat scheelt nogal.
Dus ik hou het voor de intake morgen maar bij de 2000 per maand, die op termijn zakt omdat de hypotheek over 10 jaar verdwijnt. Al zouden we ook graag de mogelijkheid hebben af en toe te reizen, en dat bedrag is ongeveer zo hoog als de hypotheek.

Als we langer gebruik maken van AFAS, worden we of handiger of zit er meer gegevens in. Hopelijk kunnen we dan wat nauwkeuriger zeggen hoeveel we per maand "verstoken". Hoe nauwkeuriger we dat weten, hoe nauwkeuriger we weten hoeveel we moeten sparen voor een vroegpensioen.

Morgen kijken of de adviseur iets met dit ongeveer-bedrag kan, of dat we nauwkeuriger moeten gaan uitzoeken.
En zowiezo kijken hoe dat werkt, zo'n adviseur. Ik kan zelf wel wat rekenen, en ik ken een gedeelte van de regels, dus ik ben geen makkelijke klant. De meeste hypotheekadviseurs kunnen niet al mijn vragen beantwoorden.
De referenties zijn gunstig, dus we gaan het gokken. Het intake gesprek is gratis.
Ze is gecertificeerd bij een club die al jaren op factuurbasis werkt, ipv vroeger op commissie. Ik vind het geen probleem om voor echt advies te betalen. En als ze geen commissies krijgt, moet ze ergens haar boterhammetje van betalen.

Ik zal natuurlijk netjes reviewen hoe ik het vindt gaan.
En hopelijk durf ik te vertellen wat haar advies is. (want financieel met de billen bloot gaan, vind ik nog steeds eng. Jullie lieve opmerkingen op mijn vorige blog helpen wel)

Hebben jullie nog tips om mee te nemen bij dit intakegesprek?

review: AFAS Personal

Bij de consumentenbond had ik goede zaken gelezen over AFAS Personal. Dus toen ik een kortingscode voor 3 maanden premium kon krijgen, leek me dit een goede manier om aan ons overzicht te komen.
Aanmelden en inloggen liep soepel.
Bewust gekozen voor gegevens via bestanden inladen, ik wilde geen wachtwoorden bij AFAS hebben. Mogelijk later, nu nog even niet.
Dat inladen was simpel. De stappen zijn goed te vinden, en voor elke bank van duidelijke en heldere stappenuitleg voorzien. Liep als een trein, ook bij VL die geen ITer is.

De app downloaden, ging ook prima, zowel bij Lief als bij mijn smartphone. En de gegevens die we via de website hadden ingelezen, kwamen er via de smartphone keurig uit.
We konden zelfs de paar transacties die niet automatisch geklassificeerd waren, via de app in een categorie zetten. Liep ook als een trein.
De categorien heeft die AFAS heeft bedacht komen waarschijnlijk van het NIBUD. Die categorien geven wel een volledig overzicht, maar voelt een beetje als een dwangbuis. IK hoef geen inzicht in mijn diverse soorten verzekeringen (daar heb ik er een aantal gewoon niet van, koppelverkoopje?), maar wil graag meer inzicht in mijn soorten sparen.
Je kan er eigen categorien bij zetten, maar dat lost het niet helemaal op. Je zit nu eenmaal in dit voorgebakken stramien.
Je kunt ook onafhankelijk van de categorien labels hangen aan uitgaven. Die labels komen echter niet goed terug in overzichten. Voor ons betekent dat dat de kosten van de bruiloft niet goed te scheiden zijn van de andere uitgaven. Jammer.

Maar anderhalf jaar aan rekeningen van 2 personen inlezen en dan 20 regels niet kunnen toewijzen aan een categorie, da's best goed. Wat automatisch is toegedeeld klopt redelijk, of is makkelijk via het transactieoverzicht aan te passen. Dus dat heeft AFAS wel heel goed geautomatiseerd.

Wat even puzzelen kostte, is hoe we de onderlinge rekeningstromen kunnen regelen.
We hebben op 1 account Lief's rekeningen, mijn rekeningen en onze rekeningen ingelezen. En alles telt op. Dus als ik geld overmaak naar de gezamelijke rekening, telt dat bedrag bij de gezamelijke rekening als inkomen. Ja, dan heb ik wel een hoog inkomen.
Dat was even transacties omboeken. De categorie "overboekingen" wordt in de totalen ontdubbeld en weggelaten, dus dat helpt.
Voor het omboeken heeft AFAS (alleen op de website) een behoorlijke zoekfunctie, waarbij je op diverse manieren 1 of meerdere transacties kan aanpassen. Werkt heel behoorlijk gebruikersvriendelijk. Kost nog steeds wat tijd als je anderhalf jaar moet bijwerken, maar 2 uur is dan nog zo gek nog niet.

Grappig vind ik het vergelijken met anderen (via NIBUD cijfers). Dan wordt bdugetteren echt een sport. Dat is een goede functie.

Ik woon blijk te voor gemiddelde kosten. Nou ja - nadat ik het maximale heb bijgestort in mijn hypotheek. Als ik dan gemiddeld ben, dan moeten de maandelijkse lasten dus eigenlijk wel meevallen. Begin ik me accut af te vragen af hoe anderen het redden in een maand.
Maar aan de vrije tijds uitgaven te zien, leven we inderdaad luxe. We geven daar een paar honderd meer uit dan gemiddeld. Al vind ik een bedrag van ca. 250 euro per maand gemiddeld voor vakantie + kado's + uitstapjes + loterijen + verenigingen niet hoog, zeker niet als ik "mijn groep" opzoek qua gezinssamenstelling, opleiding en werksituatie. Als ik hoor welke vakanties er alleen al genoten worden, kan dit bedrag niet kloppen. Dus helemaal zeker hoe valide de vergelijking is, ben ik niet.
Wel is het leuk te zien dat ik het net zo goed doe als de rest (hoewel ik "gemiddelde uitgaven" als  een luxe leven ervaar, waarbij ik ook nog spaar en aflos). Mijn consuminderkant zegt acuut dat hier nog een hoop winst te halen moet zijn...

Verder kun je een rapport downloaden om je financien in overzicht te hebben. Dat werkt voor onze situatie niet goed. We hebben veel overboekingen tussen onze spaar- en betaalrekeningen, en die tellen allemaal mee....
Ook de mogelijkheid om inzicht in je vermogen krijgen, is niet heel goed ontwikkelt bij AFAS. Je kunt je vermogen op een paar plaatsen zien, maar echt goed overzicht heb je nergens. AFAS is duidelijk gemaakt voor kasstromen: wat komt er in  en wat gaat er uit. Dat kun je snel inzien, en daar kun je budgetten voor aanmaken. De app is ook alleen gericht op budgetten en de in-en uitstroom.

Al met al is AFAS een aanrader voor iemand die overzicht in zijn maandelijkse uitgaven wil hebben op een simpele manier. Dat lukt echt simpeler en overzichtelijker houdt met een minimum aan moeite.
Maar als je niet in het simpele plaatje past, of voor het grotere plaatje (vermogen) gaat, dan is het gauw veel werk om nog overzicht te houden. Jammer voor ons.