Voortgang doel 2: lange termijn doelen. En het leven is weer gekker dan ik dacht.

Een van mijn doelen nu, is een nieuwe baan vinden. Dat loopt. Maar ik wil de tijd nu ook gebruiken om wat lange termijn klussen te doen. De belangrijkste hiervan is: mijn keuzes over geld helder krijgen, voor de lange termijn. Echt zo'n klus die je voor je uitschuift, en waar je normaal nooit aan toekomt, en waar ik de rust die de WW me geeft, voor wil gebruiken.

Op zich een luxe probleem hoor. Op de korte termijn is er niets aan de hand. Lief werkt in een vaste baan, die al bijna ons hele maandbudget dekt. Tenminste, nu we luxe leven, vinden wij (als consuminderaars). Als we even naar de broekriem kijken, moet het op zijn salaris allen prima lukken. En voorlopig komt daarnaast nog een WW uitkering voor mij binnen.
Dus zelfs in deze situatie sparen we. Behalve afgelopen maand, toen alle rekeningen van de bruiloft binnenkwamen. Duh!

En als ik een baan vind, is de kans heel groot dat ik (weer) meer verdien dan hij, dus reken maar uit..... We sparen dus best wel wat elke maand. En dat deden we ieder al voor we elkaar kenden (al ging het toen een stuk minder hard). Het gaat best aardig met ons dus.
De gebruikelijke consuminderdoelen hebben we eigenlijk een beetje gehad. Schulden hadden we niet, beiden. Spullen zijn in prima staat (de wasmachine kwam vorig jaar van Marktplaats, een jaar oud!). De hypotheek is voor het aflossingsvrije kwart afgelost, en de spaarhypotheek wordt overmorgen door de derde bijstorting ingekort tot het belastingtechnisch toegestane minimum qua looptijd. Dit jaar mag daar niets meer bij (dankzij de de belastingregels). Volgend jaar mogen we en gaan we nog iets bijstorten om de maandlasten zo laag mogelijk te krijgen. Dat staat al klaar.

Dus ons idee is nu om te kijken of we kunnen sparen voor lange vakanties (van 4 weken tot 4 maanden), of voor vroegpensioen. Of allebei.
Wij zoeken niet de luxe van spullen, maar de luxe van vrijetijd voor reizen of werken voor organisaties die ik zinvol vindt (betaald of niet).

Maar hoeveel geld heb je dan nodig? Danwel, hoeveel vakantietijd en/of vroegpensioen is haalbaar in onze situatie?

Dat zijn lastige berekeningen, waar ik weinig over kan vinden op het internet. Iets bij meneer Geldsnor, maar da's gedeeltelijk gebaseerd op Amerikaanse regels. Erica Verdegaal heeft er soms een tip voor, of licht een tipje van de sluier op, maar ik vind niet een heel verhaal waar je mee kan rekenen.
Om verdere tips te vinden, ben ik begonnen in het boek van George Kinder "Life Planning". Goed boek, maar niet iets dat je in een avondje uit leest. Dat duurt nog even.
Voorlopige winst daaruit is, dat ik heb ontdekt dat ik een bang ben om te bedenken dat ik iets heb verdiend, of dat ik veel geld op een rekening heb staan. Ik probeer altijd safe te zijn, dus geld achter de hand te hebben. Mijn innerlijke eekhoorn!
Maar het gekke is dat als er meer dan 5 cijfers op een rekening verschijnen, Ik daarna die rekening negeer, want zoveel kan ik nooit waard zijn. Dan ga ik over naar een nieuw spaarsysteem of spaarpotje. Ben ik gek? Gniffel hier rustig om, want ik vind het zelf nogal zot van mezelf.
Maar goed: eekhoorns weten ook regelmatig niet waar ze hun voorraadjes hadden gelaten, dus het is wel een echte eekhoorn bij mij vanbinnen.

Toch wil ik niet wachten op "iets" of "iemand" die me de perfecte pensioenberekening aangeeft. Een poging kan ik zeker doen, met de principes en tips van meneer Geldsnor en mevrouw Verdegaal. Dat levert dan misschien niet een exacte bedrag of een exacte datum op. Maar een ongeveer datum is al een stuk beter dan het "eehhh" dat ik nu weet.
En dan kunnen we betere keuzes maken over geld, omdat we weten of we ergens voor willen gaan.

En toen ik doorkreeg, waarvoor ik bang was, zag ik ook in waarom ik budgetteren en pensioenberekeningen zo goed uitstel. Niet alleen omdat het een saaie klus is (dat is het wel). En zeker niet omdat ik bang ben dat de cijfers me laten zien waar ik tekort kom. Nee, precies het omgekeerde: ik ben bang dat de cijfers me laten zien wat ik allemaal heb.
Bang dat ik meer heb dan Lief, zelfs al heeft die zijn huis voor me verkocht.
Ik ben gewoon bizar bang dat ik meer heb dan ik denk, en dat ik me afvraag waaraan ik dat heb verdiend. Dat ik mezelf een spiegel ga voorhouden en niet meer kan ontkennen dat ik dus wel "iets" goeddoe. Blijkbaar heb ik in mijn onbewuste een bizar slecht beeld over mezelf, en voel ik me veiliger met onwetenheid. Confrontaties zijn eng, stel je voor dat ik goed ben? Of juist een verdorven veelverdiener. Kan ik mezelf dan goed genoeg vinden, zoals ik nu werk, leef, etc?
Nee, niet naar de cijfers kijken, want ik heb geen tijd- ik moest nog trouwfoto's inplakken - kindlief moest nog naar school- ik moet nog solliciteren ook al lopen er 2 procedures succesvol - eehhh..

En weet je, tussen jou en mij: ik heb een hekel aan die types. Echt zo'n hekel! Lekker slachtofferig zijn, en zichzelf niet in de spiegel durven aankijken en van zichzelf leren. Bah!
Duss.... mezelf bij kop en kont gepakt en achter de PC gezet. Op een rijtje zetten, meid!
Eerst een lijstje maken van de rekeningen van mezelf, Lief en Samen. Dat lukt wel. Dan de apps gebruiken van de banken, om de meestgebruikte rekeningen er achter te zetten. Zie je wel, dit gaat best wel!
Nu de spaarrekening die je ontdekte bij de belastingaangifte. Inloggen op de website van die bank. Lukt niet? Dan gewoon de telefoon pakken en bellen. Je zit nu lekker te werken, lekker doorgaan en het rijtje afmaken. Dat kan je.
De meneer bij de helpdesk is aardig, en omdat ik de juiste antwoorden op z'n vragen weet, kan hij me identificeren en inlognaam en wachtwoord per mail toesturen. Lekker rap. Dus ik kan gelijk door, en ook echt kijken wat het saldo is. In het rijtje er bij zetten.
Ik krijg zelfs het rijtje compleet, door diverse wachtwoordaanvragen aan te klikken. Het wordt een spelletje, en ik wil de finish halen. Mijn werk was cijfertjes logisch bij elkaar zetten, en dit voelt goed, als werk.
Het lukt me in 1 middag alle cijfers uit websites en de mappen op de administratieplank te halen. Ik zit dan zo in de flow, dat ik gelijk maar "even" optel, en kleurtjes geef aan de verschillende spaartypes (rekening, crowdfunding, 1 spaarverzekering). En opeens besef ik dat deze cijfertjes gaan over mijn, ons en Lief's totaal vermogen.
Grote slik nog an toe.
We hebben niet alleen genoeg voor bijstorten volgend jaar, en buffer om ellende aan apparaten, huis en auto te kunnen laten fixen. En wat spaargeld als beginnetje voor pensioen of zo. We hebben nog veel meer!
Meer dan ik dacht dus. Ik had een verschil over het hoofd gezien waar je je een auto van kan kopen (misschien zelfs zo'n SUV die ik ook niet verzin). De realiteit is weer eens raarder dan ik bedenk, ik zou het toch onderhand moeten gaan leren.

Ik durf geen getallen te noemen, want dit is volledig crazy. Zeker in consuminderland. Ik wist dat ik niet arm was, maar dit...
Allerlei gevoelens buitelen door me heen, waaronder schaamte (waarom ik?) En allerlei ethische vragen. Dus getallen noem, durf ik niet.

Dit zou betekenen dat vroegpensioen een optie is. Dat dan weer wel.

Volgende stap is een jaar terugkijken om erachter te komen hoeveel we per maand (gemiddeld) nodig hebben. Dat lukt me vanmiddag niet, en het weekend is verjaardag van Lief, maandag solliciteren, dus ik denk dat het dinsdag wordt.
Met zo'n maandbedrag kun je ook een jaarbedrag berekenen. En meneer Geldsnor heeft een vuistregel dat je 4% opbrengst kunt hebben van een spaarpot, dus je jaarbedrag maal 25 is de 100% spaarpot die jouw levensstijl van inkomen voorziet, zonder dat je MOET werken.

Dat maandbedrag en de utopisch benodigde spaarpot maar eens gaan berekenen.
Dan kijken of wij dat kunnen halen, danwel in hoeveel jaar. Of hoeveel we minder kunnen werken, als vakantie of deeltijd-vroegpensioen. Welke dingen we nu willen laten om later alles te kunnen laten en niet meer te hoeven werken. Want dat zou wel een droom zijn die uitkomt.

Snappen jullie trouwens de schaamte waar ik mee zit? Voelen jullie je ook wel eens schuldig over geld? Of heb je andere rare manieren van omgaan er mee?

tussendoortje: laptopvraagje irritante cursor

We hebben hier in huis 2 laptops: een gewone, en een kleintje.
Dat kleintje is een Asus 10 inch. Makkelijk voor op vakantie, of als iemand de gewone in gebruik heeft, en je toch wat wilt op het internet met typen. (kijken en lezen kan via de smartphone ook nog wel).

Maar typen op de kleine laptop is een bijzondere gewaarwording. Als ik aan het typen ben, in het blogprogramma of in een Office document, dan springt de cursor af en toe naar boven.

Ik dacht eerst dat ik tijdens het (10 vinger) typen de tochpad aanraakte en het zo deed. Maar afdekken helpt niet. En het gebeurt ook middenin een woord, als ik al mijn vingers omhoog heb.
Juist omdat ik 10 vingers blind kan typen, en dus normaal weinig aandacht aan het typen hoef te besteden, vind ik dit bijzonder irritant. Het verstoort m'n gedachte gang en maakt een goed leesbaar stuk schrijven lastiger als ik continu onderbroken wordt door mń verspringende cursor.

Heeft iemand ervaringen of een idee waar dit door kan komen?

Van hangen naar focus.

Bij mijn vorige update had ik allerlei goede voornemens gemaakt.
Hoe is het nu?


Ik merkte dat ik me "zwaar" voelde en bij de pakken neer wilde gaan zitten.Misschien omdat de euforie van het trouwen was gezakt. Misschien omdat sollicitaties niet lukten en afwijzing altijd vervelend voelt. Misschien omdat alles "wel OK" leek en ik dus nergens voor hoefde te vechten en ik zou kunnen gaan meedrijven in een rustig "wel OK" bestaan van zon, huishouden, af en toe een briefje, en wat zorgen voor m'n mannen.
En daarmee, vermoedde ik, zou ik misschien in een "wel OK" baan komen. Of niet, want werkgevers zoeken enthousiaste mensen, geen mensen die erbij willen hangen.
En dan is er nog het feit dat als je dingen langer dan een paar dagen doet, dat ze een gewoonte worden. Die jou geen moeite meer kost om te doen, sterkter nog, die een hoop energie kost om anders (beter) te doen. En "wel OK" gewoontes geven een "hang"gevoel , waar je ook niet heel veel energie uit krijgt om jezelf iets anders te laten doen. Je blijft er makkelijk in hangen. Allemaal niet slecht, maar ook niet dat je regelmatig denkt "ha, Geweldig!" en een weer een portie energie krijgt. En dat wil ik nou wel, dat is voor mij een goed leven.
Dus ik nam me voor:

• vroeg opstaan. Da's gelukt. Dat zit er weer in. Ondanks dat vriendlief, eehhh, dat is nu mijn exvriend <dat klinkt ook niet>, manlief <dat vind ik een raar woord>, dat Lief sinds de trouwdatum loopt te emmeren met een virus en zich een paar keer heeft ziek gemeld en veul heeft liggen slapen: uitslapen, middagslaap en vroeg naar bed. Ondanks dat Zoonlief examens heeft gehad de laatste weken, en dus uitsliep met een goede reden. Ik heb het op tijd opstaan zelf weer te pakken gekregen en dat voelt lekker: een hele dag om klussen te doen. De zon hielp vaak wel, dat staat makkelijker op.
• fit blijven. Da's gelukt. Ik pakte iets minder beweegmomentjes dan voor de trouwdatum (toen die jurk moest gaan passen), ook mede door feestdagen die we door de week hadden. Maar 4x per week bewegen heb ik wel gehaald, en dat is genoeg om stabiel te blijven. En de lamlendingheid vaak genoeg eruit te wandelen, fietsen of rennen en onderweg genietenergie op te doen van de bloeiende natuur in mei. En het was vaak mooi deze maand, dat geeft wel energie en het gevoel dat het leven goed is.
• solliciteren serieus oppakken. Dat is gelukt. Sinds m'n trouwen heb ik elke week minstens een sollicitatiegesprek gehad. Misschien minder brieven uit gedaan dan ik wilde. En m'n CV is ook nog niet zo verbeterd als ik voor ogen heb. Maar de uren heb ik gespendeerd aan solliciteren, zoals ik wilde. En de gesprekken kostten tijd in voorbereiding (en nakauwen), meer dan ik vooraf schatte. Maar gesprekken zijn nogal zinvol bij solliciteren. Dus dit punt wil nog wel als "OK" scoren, want ik blijf bezig, en dat CV komt wel.
• kennisopbouw over m'n vak oppakken. Daar heb ik wel wat aan gedaan Ik heb wat gelezen en 2 verzoeken tot actie uitgezet. 1 verzoek concreet bepraat, al is dat nog geen actie. En de andere hangt nog in m'n mailbox. Mmmm, daar geef ik mezelf geen voldoende voor. Het excuus is dat ik voor mijn cluppie hard aan het organiseren ben geweest. Zoveel dat het ook een soort van werk was, en je tijd kan je maar 1x besteden (net als geld he). Zo'n punt dat 'belangrijk maar nu niet urgent' is. Toch eens kijken of ik dat in mn gewoontes kan krijgen. Of is er nog iets aan efficientie of effectiviteit te winnen?
• financien helder en kijken wat er nog te consuminderen valt. Niets aan gedaan, de energie ging naar alle andere punten.Soms voelt het alsof ik minder kan in een dag dan toen ik werkte. Aan de andere kant ben ik mezelf niet aan het uitputten, dus tja..

Het opstaan en fit worden gaf al een ander gevoel in m'n dag. Het hangerige ging er wat uit, ik voelde me energieker. Wel nog zonder doel, maar ik kon beter nadenken en vaker genieten. Of constructief denken om een klus uit te voeren.
En eergisteren was er opeens allerlei goed nieuws. 1 Bedrijf wil verder met me en me psychologisch testen. En er was nog een recruiter met een bijzonder interessant voorstel. Allebei heel mooie banen, waar ik mezelf nu serieus kans geef om ook daadwerkelijk te werken. En een ander bedrijf had ik een voorstel gestuurd, om vanaf 20 juli algemene klussen te gaan doen (niet mijn vak, wel lekker afwisselend). En dat is aangenomen. Dus ik heb zelf een in-ieder-geval-20 juli-einde geregeld van mijn WW.

En ik ben heel erg verbaasd, hoe erg dat mijn denken en kijken naar de toekomst heeft beinvloed.
In plaats van een doelloos en onbestemd gevoel over de toekomst, dat alles kan en niets hoeft (waarin je logischerwijs een hangerig gevoel krijgt), heb ik nu het gevoel dat ik een (eigenlijk verrekt) beperkte tijd heb waarin ik bepaalde klussen echt nog wil doen.

Ik wil nu eerst helder krijgen waar ons geld naartoe gaat (ik besef nu trouwens dat ik altijd over "mijn geld" heb gepraat en nu opeens vind dat het "ons geld" moet zijn. Mmmm, maf hoor, dat trouwen). Budget maken dus.
Ik heb besloten dat ik de gelden vanaf 1 jan 2014 onder de loep ga nemen om een goed beeld van de maandelijkse bedragen te krijgen. Er was nog een code voor een online huishoudboekje 3 maanden gratis. Die wil ik gaan gebruiken (en ev. een aantal maanden betalen). Eerst overzicht krijgen, ook bij en met Lief, dan keuzes maken waar er nog te consuminderen valt, en die keuzes een tijdje volhouden en tot gewoontes maken. Daarna kijken of we dat huishoudboekje houden, of niet meer nodig hebben.
Met deze actie wil ik ook berekenen of het mogelijk is om Financieel Onafhankelijk te worden, en hoe lang dat zou duren. FO betekent voor mij dat onze uitgaven gedekt worden door inkomsten buiten werk, dus door rente,  dividend, AOW, Pensioen, lijfrente-uitkering, e.d.
Als we helder hebben hoeveel we per maand nodig hebben, moet ook uit te rekenen zijn hoe groot de spaarpot moet zijn om dat te bekostigen. Ik wil ook gaan realiseren dat we die spaarpot krijgen. Op een serieuze manier, de spaarpotjes en buffers zijn bij ons vol, dit gaat om grotere bedragen en lange termijn.
Dus op zoek in het land van vermogensbeheerders en investeerders. Enge expeditie (ik ken niemand in ons-kent-ons land). Levert hopelijk ook nog een aantal interessante blogs op.

En ik wil de herinneringen aan ons trouwen mooi vastzetten. Een fotoboek maken, en enkele grote dingen in een speciale vitrine zetten. Kost ook tijd en aandacht, en dit is er belangrijk en mooi genoeg voor. Anders hadden we dat hele gebeuren niet hoeven doen. Als we de foto's van de fotograaf softcopy hebben, zal ik hopelijk ook een (niet herkenbare) foto van de jurk en omslagdoek online kunnen zetten, zoals 1 commentator vroeg.

Daarnaast is er een klus die ik mijn cluppie beloofd heb te doen (de programmakrant voor ons zomerevenement, en een stuk promotie), waar ook nog wel uren in gaan zitten.

Dus of ik toekom aan allerlei fietstochtjes maken, zoals ik me aan het begin van de WW had voorgenomen, is wel de vraag. Tjee, wat voelt dit als een luxe probleem.
Ik heb een drive nu om bovenstaande klussen uit te voeren. Ik wil deze echt Ze voelen nuttig. Dus ik voel me weer gefocused.
Het schilderij krijgt er dus een paar duidelijke strepen bij. Weet ik al wat het wordt? Nog niet helemaal, of nog niet echt. Maar het voelt wel als goede beslissingen: ik ga bezig met belangrijke zaken op een manier waar ik helemaal achter sta. Als ik wat vergeet, dan melden jullie het wel via de commentaren he?

En Lief knapt op, en de examens zijn bijna over.




Het hangen is dus voorbij, geestelijk en lichamelijk. Deels door mijn eigen gewoontes op te pakken (opstaan en fit blijven), deels door mazzel van positief nieuws van werkgevers.
Nu kijken of ik mijn volgende set punten goed kan oppakken. De meeste dingen zie ik wel gaan lukken. Alleen voor de punten effectief werken of voor de expeditie "investeringsland" zoek ik echt tips en verhalen van andere. Wie?

De realiteit is soms raarder dan je bedenkt.

Afgelopen week heb ik een goede hoop energie in solliciteren gestoken. En daarnaast opruimklussen van de huwelijksdetails (bedankjes, spullen opruimen en teruggeven, lijsten bestellen), waarbij ik ook een flink aantal zaken op MP heb gezet. Deze spullen lopen nog wonderbaarlijk goed, en centjes zijn altijd welkom natuurlijk.

Zo hadden we op het laatste moment een restpartij van 44 paraplus op de kop getikt, 30 km verderop. Net een lekker fietsritje, voor mij, ik wou toch nog wat kilo's kwijt voor de jurk. Kostte ons de kop niet, en geen benzine. En  we hadden de zekerheid dat de gasten droog konden zitten en rondlopen. Mooi! Ik ben een zorgenmakertje en haal me graag rare dingen in het hoofd. En zorgen wilden we niet op "onze" dag.
Deze paraplu's hebben we niet nodig gehad. Dus op MP gezet, want ze waren een goede deal. Dachten wij, en dat vonden meer mensen, want de paraplu's krijgen aardige boden, en het lijkt erop dat we geen geld op gaan verliezen. Mooi! Dat ik mijn inschatting kan testen is fijn, soms bedenk ik van die rare dingen. En dat we zonder geldverlies mijn zorgen konden fixen is ook fijn, en er zijn nog paraplu's over, dus theoretisch kunnen we zelfs winst maken. Geld verdienen door je (imaginaire) zorgen te fixen, zou ubermooi zijn.

De eerste set werd vanochtend opgehaald, en ik had even een reality shockje: de meneer kwam binnen en wou snel afrekenen, want "hij had z'n motor niet afgezet". ???? Ik zit zo in de consuminder gewoontes, dat ik dat niet eens zou bedenken om te overwegen om te doen. Maar goed, ik wou het ook snel afhandelen.
Dus hup, even naar de kamer waar de para's lagen, hup even de para's van zijn keuze gepakt en de deal afgehandeld. Met 6 paraplu's een kwart van de kosten gedekt nu. Mooi!
Toen zag ik z'n auto ruim boven de geparkeerde auto's in de straat uitsteken. Een echte SUV! Zo een waar meneer Geldsnor net over had gezegd dat alleen consuckers ze kopen en daarmee laten zien dat ze niet kunnen rekenen en niets van auto's afweten. Ik wist niet dat die ook in Nederland rondreden, ik dacht dat dat een Amerkaans verhaal was. Maar het was er precies zo een als op het blog, maar dan wit he.
Ik liep even mee naar buiten om zeker te weten dat het echt was, dat ik het niet verzon. De banden eindigden boven m'n broeksriem. De (geblindeerd) cabine zwaaide open en ontving de paraplu's. Het dak zat ruim ende ruim boven de 2 meter hoog, ik had het gevoel dat ik het huis aan de andere kant van de straat niet meer kon zien nu. De meneer babbelde rustig door over de paraplu's waarmee hij de mensen in z'n sloepje droog wilde houden. Sympathieke man dat -ie zo bezorgd is voor z'n gasten. Echt mooi van 'm.

Ik zit nu even bij te komen van de verwarring: de meneer die deze (totaal inefficiente en onnodig dure) wagen rijdt, en die in een sloepje vaart (zijn ook geen goedkope bootjes), koopt wel via MP. De onlogica vat ik nog niet helemaal. Maar ik moet Psychologeld nog uitlezen, misschien komt het dan wel goed. Of zo.
En deze bizarre wagens bestaan echt, en rijden zelfs in Nederland. Ben ik nu gehersenspoelt door consuminderen dat ik me niet meer kan voorstellen dat deze auto's hier rijden? Ik heb ze in al m'n fietstochten niet gezien. Wel kleinere, deze niet.
De update van m'n verdere leven en realiteit komt nu iets later, als ik deze realiteit in m'n hoofd een plekje heb gegeven. Hoe vaak hebben jullie zo'n echt grote SUV al zien rijden? En hebben jullie tips hoe ik deze mensen kan snappen waarom ze zo'n auto rijden?

Zit het nu mee of niet? Update van het schilderij.

Na de goede ervaringen van de trouwerij, vandaag een sollicitatie gedaan. Een keurig bedrijf, dat een relevante testcase had, waar ik niet goed doorheen kwam. Dus ik baal.

Ik baal dat ik het niet beter gedaan heb. Al waren de zaken die ze aangaven maar deels opgelost met de dingetjes die ik beter had kunnen doen. Dat knaagt: ben ik gewoon niet goed genoeg? (dit bedrijf zoekt hele goede mensen, dus als je niet slaagt wil dat nog niet alles zeggen) Maar ik dacht serieus dat ik zo goed was/ben als zij zochten, dus...... het knaagt.
En dit bedrijf heeft heel netjes gewerkt: goede testen, snelle afspraken waarbij je vooraf wist wat er komen ging, eerlijke gesprekken. Als ze altijd zo werken, dan zou ik er graag werken. Maar die keuze heb ik niet. Chips dus.

Voor mijn ego is het dus niet fijn, deze afwijzing. Ben aan het nadenken over de banen die ik kan blijkbaar. En ik ben aan het nadenken over wat ik wil (qua interesse en ethisch gezien dan), en hoe ik die kan bereiken.
Ik wil in ieder geval nu (nu de organisatieklussen van de bruiloft gedaan zijn), meer tijd aan solliciteren besteden. Vroeg opstaan, zeg gelijk met m'n ex-vriend, of maximaal een uur later. M'n CV verbeteren, m'n werkkamer opruimen en daar elke ochtend enkele uren werken aan brieven, recruiters beantwoorden,enz. En elke dag iets doen qua kennisopbouw, want anders gaat dat achteruit kakken. Ik denk aan: stukken lezen en discussies op het net meedoen. Al zou ik ook graag een concrete klus oppakken. ns Kijken bij mijn vereniging, en eens vissen bij een medeblogster (dus als je me op de mail vindt: het is voor een goed doel, eeh goed leven ;-) )
M'n fitness wil ik bij blijven houden (met hardlopen en fietstochtjes), maar maximaal 1 dag per week ga ik weg (voor leuke dingen of op bezoek), ik wil een "werkweekritme" houden, en daarmee focus houden op m'n werkzoektocht. Dat is nu even echt een aandachtspuntje voor me.

En ergens is het wel een opluchting: (nog) geen baan. Dat ik nog luxe kan leven en kan genieten van het goede weer, elke dag lekker fit worden en veel meer lezen dan ik kon toen ik werkte, dat zijn echt wel fijne zaken van het werkloos zijn. Wat dat betreft ben ik wel een beetje jaloers op OpnieuwBeginnen, die nooit meer hoeft te werken. Zoveel geldpot heb ik nog niet. Maar nu al een stukje pensioen pakken, is best een aardige benaming voor mijn tijd nu (al heet mijn inkomen nu WW)
En dankzij mijn zoon, die nu examen doet, en baat heeft bij een moeder die thuis zit en regelmatig heel even aanwezig is en de planning in herinnering brengt of bijstuurt, voel ik me ook nog nuttig in het thuis zijn.
En heb nu tijd mijn financien eens behoorlijk in kaart te brengen, dat staat op de rol als het sollicitatieritme weer op orde is. Genoeg te doen dus1

En het voelt allemaal zo dubbel. Niet werken is prettig, maar afgewezen worden voor werk is niet leuk, en ik zoek gewoon wel een baan.
Al met al heb ik nog steeds het idee dat mijn schilderij van allerlei mooie kanten heeft en mooi gaat worden. En ben ik nog steeds benieuwd wat het wordt.

Onverwachte bonussen.

Afgelopen vrijdag ben ik getrouwd. Het voelde alsof ik er 3 weken mee bezig was ipv 3 dagen. Trouwen vond ik vooraf eeehh eng, maar het niet alleen meegevallen, maar zelfs goed bevallen. Ik ben zelfs eigenlijk van de ene goede ervaring in de andere gevallen. Een aantal ervaringen hadden we bedacht en georganiseerd, maar een aantal hadden anderen geregeld, en er was zelfs een paar keer een spontaan cadeautje.

We hebben op de trouwlocatie geslapen, in de B&B daar. Als een soort huwelijksnacht (tja, die doen wij ervoor. Mijn bruidsjurk was toch niet wit, dus dat kon wel ;-) )
Het begon 's ochtends al dat de zoon van VL, eehh, mijn aanstaande, bij ons ontbijt berichtte WEL te komen. Hij heeft er 6 maanden over gedacht en gedubd, maar op het laatste moment durfde hij het toch aan. Dat was een fantastische meevaller.

Na het ontbijt makeuppen (nieuwe ervaring, doe ik nooit) en jurk aan. Een klusje van 2 uur, bleek.
Ik had een lekker dik en watervast oogpotlood/oogschaduw gekocht. Handig. Alleen bleek de punt niet gebroken, maar vermorzeld. En te dik voor een puntenslijper. Dus ik met een mesje op timmermanswijze een nieuwe punt hakken. En dan kom je erachter dat je brokjes wegschieten. Van watervast oogpotlood.  Levert een volledig artistiek en design compositie op, ech wel.
Gelukkig was er zeep en keukenpapier, dus geen blijvende schade, aan mij noch het appartement.
Daarna kwam de vriendin binnen, die de jurk met me heeft uitgezocht, om me helpen m aan te trekken.
En ze had een sjaal mee, die ze had gehaakt. We hoopten dat -ie erbij paste, en dat  was fantastisch gelukt! Hij kleurde bij het kant van de jurk, en had ook een vergelijkbaar patroon. Behalve in het midden, daar waren libellen gehaakt, en dat leek dan weer op de lange veter die achterin m'n jurk zat. Gemaakt van wol, wat de temperatuur precies leefbaar deed zijn voor me (jurk met blote schouders is ook een risico voor 1 mei hè). Zo lief, en het werkte zo goed uit.

De vriendin die ceremonie meester was kwam tegelijk aan. En dat was niet alleen gezellig maar ook erg praktisch: ik bleek twee dames nodig te hebben om me in de jurk te krijgen. Ik was wel genoeg afgevallen, maar met zo'n veter zijn er toch 4 handen op 1 buik nodig (en ik moest met wijde armen staan..). Duwen en veter trekken, enn.... het paste.
Gelachen dus, en alles kwam goed.

Daarna een rondje foto's met de fiets, en de fotograaf.Was er onderweg nog een wandelaar die ons zag, ook foto's nam. En die foto's een half uur later ons kwam overhandigen. Lief hè! Zomaar een onverwachts cadeautje.
De gasten verwelkomen. Genieten van de zon, want die was er de hele dag.
De ceremonie, met een ontzettend wijze en lieve ambtenaar. Het bankje waar we op zaten:

(Sorry, ik wil nog privé blijven op dit blog, dus ik zet geen foto's met herkenbare zaken of gezichten neer)
De taart (heerlijk!)
Lekker fietsen naar de feestlocatie. Een setje vrienden en neefjes en nichtjes fietsen mee. En met z'n allen hebben we de expeditie tot een goed eind gebracht, zelfs toen er 1,4 km fietspad opgebroken was. Zo'n fietspad, dat 40 cm berm heeft aan weerszijden, met daarnaast water (aan weerszijden). Op zo'n fietspad ligt dan geen asfalt maar grind en gravel en zitten gaten in van 30 cm diep, over de hele breedte van het pad. U ziet het voor u?
Voor ons was het rustig doorgaan, of eroverheen gelopen, en daarna konden we weer fietsen. 's Avonds bleken m'n kousen niet helemaal heel meer te zijn, gek he? ;-)

Op de feestlocatie (een bioboerderij) heerlijk gebbqt met vlees en fantastische salades. Daarna was er bier van onze favoriete brouwerij, en muziek.
En zelfs cadeaus. Wij wisten niet wat we wilden, dus we hadden reisjes of "inspiratie" gevraagd. We kregen van iedereen een opdracht: om ergens naartoe te gaan en iets te bekijken of beleven. Heerlijke ideeën, en veel lieve ook! Hadden we niet verwacht, maar we hebben hiermee het gevoel dat we met al onze vrienden op weekendjes-weg en vakantie gaan.
Muziek en veel gezelligheid. Een soort van roes, al heb ik over de hele avond 2 biertjes gedronken.
En toen was het alweer voorbij.

Eh nee: mijn schoonzussen hadden besloten dat wij niet naar huis gingen voor die nacht, maar vlak in de buurt daar een B&B kamer kregen.
OK, prima. Wij konden nog wel een stukje fietsen.

De smiechten van schoonzussen hadden echter samengezworen: we werden lieflijk een of andere deur ingewerkt, en zagen daar:

Toen werd het me teveel. Toen moest ik echt janken. Want ze hadden ons lievelingsdrankje gevonden, speciaal lieve glaasjes gekocht en met bloemblaadjes heel hard gewerkt. Allemaal moeite voor ons, zodat wij zouden voelen dat ze ons alle goed toewensten. En zoveel zorg ben ik niet gewend, dus mijn mascara en oogpotlood zwommen toen aardig weg.
Gelukkig was de douche prima.
We hebben heel goed geslapen die nacht.

De volgende dag was het opruimen en (in de zon!) napraten met alle familie die in de buurt was blijven slapen. Iedereen bleek het een heerlijke dag te hebben gevonden. En ik had opeens het gevoel dat ik er echt een familie bij had gekregen. Bizar, misschien onlogisch, maar goed gevoel. Het duurde dus tot einde van de dag voordat we thuis waren.

En zondag kwam een ver-weg vriend langs. En maandag hard aan de slag met examenhulp en solicitiatievoorbereiding. Dus vandaar dat het zo bizar lang heeft geduurd voor dit verslag er stond, en dat ik op het renteblog heb gereageerd.
Misschien ook omdat alle die mooie dingen me toch wel een stukje van deze wereld hebben getild, en ik dit stukje zonneschijn goed wil genieten en onthouden.
Of het de mooiste dag van m'n leven is? Ach, ik ben 40+ en heb al zoveel meegemaakt dat ik dat niet helemaal zeker kan zeggen. Maar dit was een dag die ik niet had verwacht en niet wil vergeten.
Zo'n goed leven heb ik nooit kunnen bedenken.

Update: mijn ex-vriend is trouwens nog steeds lief voor me. Laat ik er maar op proosten dat dat nog lang mag duren!

Rente - voor geen mens te vatten?

Het is meivakantie. Ik hoop dat iedereen is uitgerust. Ik heb een blog klaar over een ingewikkeld principe, waar je even rustig voor moet zitten. Maar als je dit snapt, kan het je veel geld besparen in je leven...

Rente op rente is een indrukwekkend principe. Ook nog een heel mooi iets, en een ecologisch principe, het gaat over groei. Waarbij elke uitbreiding bijdraagt aan de nieuwe uitbreiding.
Klinkt ingewikkeld. En onze mensenhersenen vinden het ook heel ingewikkeld. Hersenwetenschappers hebben uitgevogeld dat dat mensenhersenen het principe nauwelijks kunnen begrijpen en niet aanvoelen. Niet echt, hoe natuurlijk dit principe ook is.

En de werking lijkt op de groei van een woekerplant. Een woekerplant die bij verkeerde keuzes je leven kan verstikken. Of juist laten bloeien, afhankelijk of je een lening hebt of juist spaargeld. Dit merk je vooral als je over langere periodes kijkt, over 10 jaar of langer.
En een jaar of 10 of langer, ik hoop dat je zo lang wel leeft. Dus voor langdurige beslissingen waar rente in meespeelt, is dit stuk de moeite waard.

Waarschuwing: je hersens moeten even serieus werken bij dit stuk. Lees het vooral als je helder bent, en hou papier bij de hand. Makkelijker kan ik het niet maken, ik hoop wel duidelijk.

De truuk van rente-op-rente is dat het blijft optellen, zowel in de lengte als in de breedte. Het groeit alle kanten op. Of anders gezegd: Ieder deel blijft bijdragen en blijft zichzelf splitsen. Laat deze beelden even op je inwerken.
Dan ga ik rente-op-rente nu uitleggen met een voorbeeld en wat getallen.

Stel je hebt 1000 euro, dat noemen we hoofdsom (net als de bank). En we zetten de rente op 5%, dat rekent makkelijk als voorbeeld.

Na een jaar komt er rente bij, da's 50 euro.
Als we dat laten staan komt het totaal op 1000 + 50 = 1050.

Na nog een jaar komt er weer rente bij op je hoofdsom, plus de rente-op-rente.
Let even op: je hebt 1050 en krijgt weer 50 rente.
Plus 2,50 er bovenop als rente op de 50 euro rente die je vorig jaar  er bij had gekregen. Had jij dit verwacht? Dit lijkt wel magisch. Altijd leuk, iets gratis krijgen.
Totaal nu (1000+50) +50 +2,50 =1102,50.

Het derde jaar begint de magie verder te voorschijn te komen. Blijf goed opletten.
We krijgen er dit jaar bij: 50 euro rente op de hoofdsom.
En 2,50 rente op de rente van vorig jaar.
En 2,50 op de (50 euro) rente uit jaar 1, die hadden we laten staan.
En 0,125 euro op de 2,50 rente-op-rente van de (50 euro) rente uit jaar 1, zie vorige regel.
In totaal wordt er bij geteld: 55,13 euro. Ergens is ruim 5 euro extra verschenen dit jaar. Magisch!
Totaal komen we nu op 1102,50 +55,13 = 1157,63.

Voor het derde jaar wordt het ingewikkelder, het groeit opeens alle kanten uit. Als het te ingewikkeld wordt, staan verderop de cijfers in overzicht.
We krijgen er dit jaar bij: 50 euro rente op de hoofdsom.
En 2,50 op de (50 euro) rente van vorig jaar=jaar 3.
En 2,50 op de (50 euro) rente uit jaar 2.
En 2,50 op de (50 euro) rente uit jaar 1.
En 0,125 euro op de 2,50 rente-op-rente van jaar 3.
En 0,125 euro op de 2,50 rente-op-rente van jaar 2.
En 0,125 euro op de 2,50 rente-op-rente die er nog stond uit het derde jaar= jaar2. Die hadden we laten staan op de rekening.
En 0,0625 op de (0,125) rente op de (2,50) rente-op-rente die we in het derde jaar hadden gekregen en laten staan.
Ben je er nog? KNAP!
Totaal komt er nu bij: 57,88.
Maakt in totaal 1215,51.

Het principe blijft werken, en er komen steeds meer extraatjes te voorschijn, die alsmaar blijven optellen. Als ik het ga uittypen, wordt het onleesbaar. In een tabel:

	Rentebedrag		Elk jaar percentage er op
begin	1000	0	€ 1.000,00	1000
Eind 1e jaar	1050	1	€ 1.050,00	(1000) + 50
Eind 2e jaar	1100	2	€ 1.102,50	(1000+50) + 50 + 2,5
Eind 3e jaar	1150	3	€ 1.157,63	(1000+50+50+2,50) +50 + (2,50*2) + 0,125
Eind 4e jaar	1200	4	€ 1.215,51	(1157,63) + 50 + (2,50*3) + (0,125*3) + 0,00625
Eind 5e jaar	1250	5	€ 1.276,28	(1215,51) + 50 + (2,50*4) + (0,125*6) + (0,00625*3) + 0,00003125
Eind 6e jaar	1300	6	€ 1.340,10	eeehhhh. laat maar. Dit wordt te erg
Eind 7e jaar	1350	7	€ 1.407,10
Eind 8e jaar	1400	8	€ 1.477,46
Eind 9e jaar	1450	9	€ 1.551,33
Eind 10e jaar	1500	10	€ 1.628,89

Zelfs in een tabel wordt de optelsom onleesbaar ingewikkeld.

Misschien denk je nu: er verschijnen van allerlei bedragen magisch, maar het zijn maar kleine getallen.
Dat klopt.
Maar het telt wel echt op. De meeste mensen denken gevoelsmatig aan een rentebedrag dat er elk jaar bij komt. En tellen dat op in hun hoofd. Dan krijg je rentebedragen zoals in de linkse kolom. Maar de rente-op-rente werkelijkheid staat in de rechterkolom.
Scheelt dat?
Kijk even rustig.


Heb je gezien dat je 9 jaar zomaar 10% extra hebt, ten opzichte van een berekening die met een vast rentebedrag werkt? Dat is best wel veel! 10% magisch er bij! Waar komt dat vandaan? Van al die kleine beetjes die elk jaar weer komen en blijven staan en het volgende jaar weer bijdragen.
Het rente-op-rente principe is genoeg om banken te laten verdienen aan leningen en aan spaargeld.

Dit is het principe dat mensen niet snappen. En niet aanvoelen. Niet kúnnen snappen, en niet kunnen aanvoelen. Onze hersenen zijn niet gebouwd om dit principe te bevatten. Dus als je het voorbeeld ingewikkeld vind, of helemaal niet snapt, ben je niet gelijk hopeloos dom. Je bent dan net zo als iedereen eigenlijk.

Een recente Nobelprijswinnaar, dhr. Kahneman, heeft z'n hele leven onderzoek gedaan naar hoe we nadenken en beslissen. Hij (en nog een aantal andere psychologen en economen) hebben verwoord wat we allemaal wel aanvoelen: we hebben 2 soorten denken. Ik noem ze hier je onderbewuste of je gevoel, en je ratio.
Je onderbewuste kan veel dingen door elkaar mengen om tot een conclusie te komen. Maar rekenen? nee. Soms een beetje optellen, maar niet altijd met de goede uitkomst. Heel soms vermenigvuldigen, en dat gaat nog vaker fout. Je onderbewuste gebruikt veel mentale afsteekroutes (cliches, vooroordelen, hokjesgeest) om snel tot een beslissing te komen. Tja, ongeveer kan dat wel kloppen. Voor rekenen werkt voor geen meter.
Je ratio kan wel rekenen. Heel nauwkeurig en hele ingewikkelde zaken. Mooi joh! Tenminste, zo goed als je jezelf hebt laten aanleren. Er zijn mensen die voldoende wiskunde hebben gehad om de formules met machtsverheffen te onthouden en toe te kunnen passen. Dat is een minderheid van de bevolking, ik schat zelf een procent of 10. Maar zelfs die mensen kunnen rente-op-rente alleen maar berekenen, aanvoelen hoe het werkt is ook voor hen niet weggelegd.
Dus pas op: je gevoel kan werken met vermenigvuldigen, en dat lijkt op rente-op-rente, maar werkt na een aantal keren toch echt anders uit! Die 10% die er na een paar jaar bij zat, voelt magisch, maar is heel reeel op je bankrekening. Juist degenen die het wel kunnen berekenen moeten hier heel erg voor op hun hoede zijn.
Het nadeel is wel dat je ratio energie en tijd kost om te gebruiken. Dus dat rekenen lukt alleen als je fit bent, niet 's avonds laat en niet als je veel stress hebt. Dan maakt iedereen fouten.

Nu is dit voorbeeld met een rente van 5%. Voor een spaarrekening onrealistisch hoog, maar voor een lening onrealistisch laag. Voor spaarrente werkt dit principe dus minder hard door dan je gevoel die gewoon vermeningvuldigt. Voor leningen (met bijvoorbeeld 16% rente, of soms wel 20%) veel harder. Ik zet even de getallen neer voor 16% - wat de meeste banken rekenen voor rood staan.

	Rentebedrag		Elk jaar percentage er op
begin	1000	0	€ 1.000,00
Eind 1e jaar	1120	1	€ 1.120,00
Eind 2e jaar	1240	2	€ 1.254,40
Eind 3e jaar	1360	3	€ 1.404,93
Eind 4e jaar	1480	4	€ 1.573,52
Eind 5e jaar	1600	5	€ 1.762,34
Eind 6e jaar	1720	6	€ 1.973,82
Eind 7e jaar	1840	7	€ 2.210,68
Eind 8e jaar	1960	8	€ 2.475,96
Eind 9e jaar	2080	9	€ 2.773,08
Eind 10e jaar	2200	10	€ 3.105,85

Nu is de magie van 10% verschil al bereikt na 4 jaar!
Als je dit moet betalen is dit Jakkies! (zouden banken daarom ons zo graag laten roodstaan?)

En rente-op-rente werkt geniepig hard door, zeker als je niet doorhebt hoeveel je al met al betaalt. Bijvoorbeeld omdat je niet elke cent bijhoudt. Zoals ik. Of omdat het om kleine bedragen gaat, waar je aan went. Elke maand een beetje meer dan je denkt, ach dan dat ijsje maar niet extra.

Dus dit principe werkt verstikkend als je de rente bij je lening opgeteld krijgt, jaar na jaar.
En het principe werkt bevrijdend als je je spaargeld tegen een redelijk percentage kan wegzetten, jaar na jaar. Spaarrekeningen geven nu 1,5%, crowdsourcing geeft 8%. Dat verschil is groot

1,5 % rente	8 % rente
€ 1.000,00	€ 1.000,00
€ 1.015,00	€ 1.080,00
€ 1.030,23	€ 1.166,40
€ 1.045,68	€ 1.259,71
€ 1.061,36	€ 1.360,49
€ 1.077,28	€ 1.469,33
€ 1.093,44	€ 1.586,87
€ 1.109,84	€ 1.713,82
€ 1.126,49	€ 1.850,93
€ 1.143,39	€ 1.999,00
€ 1.160,54	€ 2.158,92

Maar als je hersenen dit principe zo slecht kan snappen, hoe kun je dan een wijze beslissing maken over spaargeld of investeringen, of juist over leningen (inclusief hypotheken)?
Als je weet dat je hersens een valkuil hebben, hoe kun je daar dan om heen manouvreren?
Is het hopeloos?

Nou nee.
Probeer je gevoel en je ratio allebei te gebruiken, en zo handig mogelijk. Zeker bij grote leningen (dus bij een hypotheek) leveren de uren die je in een goede beslissing investeert waarschijnlijk meer geld op dan je bij je baas in weken kunt verdienen. De mensen die dit kunnen, winnen gemiddeld 80.000 euro in hun leven. Gemiddeld.

Als cijfer gedoe teveel is, speel dan veilig.
Schrijf op wat je denkt dat iets kost. En vermenigvuldig dat met 2,5 of 3 als je er een lening voor neemt. Dat cijfer klopt beter bij je gevoel dan de winkelprijs. Dit type beslissers moeten er gewoon van uitgaan dat rente op rente drie keer zo hard aantelt ten opzicht van wat je denkt. Echt waar. Ik weet het dit is geen fijn nieuws. Maar wel portemonnee-waar.
Misschien is het nog wel even handig om te bedenken dat deze wereld de mensen bevoordeelt die geld hebben, zij gaan er meestal hard op vooruit. En de mensen die rente betalen (via welke lening dan ook) gaan er (drie)dubbel zo hard achteruit dan ze waarschijnlijk zelf aanvoelen of denken: de tijd die ze rente betalen, de rente-op-rente die ze betalen, en de achterstand die ze hebben omdat ze dure keuzes moeten maken omdat ze geen buffer hebben.
Met deze mentale truuk kun je, een beetje, ongeveer, met je gevoel rente te beoordelen.
Of ga je toch nog even de cijfers induiken?

De eerste stappen zijn met je ratio.
Dat doe je het wijste op een moment met energie. Niet in haast, niet als je moe bent, of angstig. Grote beslissingen neem je niet even, toch?
Stap 1: Zet op een rijtje wat je hebt en wat je nu uitgeeft. Zorg voor inzicht in wat je kan betalen. Nu. Maar ook over 5 jaar, als je kinderen hebt, of juist niet meer. En maak een derde set cijfers voor als het leven niet-zo-goed gaat (arbeidsongeschiktheid of werkloosheid).
Rotwerk misschien, maar het levert echt geld op bij de juiste beslissing. Of had je al een budget? Dan is deze stap een makkie.

Stap 2: Bereken hoeveel rente je moet betalen voor een lening, liefst over de hele looptijd. Gebruik excel, of een calculator op het internet. En ga bij een hypotheek dan vooral door tot je minstens 15 jaar verder bent. Dan zie je het verschil pas goed voor je.
Maak die getallen vervolgens visueel: maak een grafiekje, of zet de getallen op een rijtje onder elkaar. Hoeveel rente betaal je op een lening van 200.000 euro, bij elkaar in 15 jaar? En na 20 jaar?

Pittige klus. En je schrikt je dood waarschijnlijk. Maar om deze getallen ging het nou net.
Wil je nog steeds die lening? Is het object wat je daarmee beschikbaar krijgt deze rente (en moeite om dit geld te verdienen) waard?

Bij grotere bedragen (hypotheek en pensionzaken) vergelijk je cijfers met het advies van een vertrouwd financieel adviseur. Zo een die je betaalt, en een die vlgs de consumentenbond regels OK is. Check rustig cijfers en regels op een officiele site, als de belastingdienst. Als je hetzelfde leest op diverse websites, die elkaar niet napraten, zal het wel kloppen.

Dan stap 3:
Zet de voor en nadelen van het object op een rijtje. Naast de cijfers/grafiek van je rente.
Wil je een auto als die je het dubbele kost van de winkelprijs? Of betaal je de kleinere van je spaargeld? Of kun je deze zomer het nog op de fiets af?
Heb je die TV nu nodig, en wil je daar bovenop de winkelprijs nog rente betalen? Of wacht je even en spaar je hem bij elkaar? (dan krijg je de rente, van de bank of de crowdfunding)
Wil je een huis nu hebben, al betaal je veel meer dan je huidige huurhuis of kamer? Welke voordelen biedt een koophuis tov de rente die je er extra voor moet betalen? (meer ruimte of  het regelen van je pensioen). En vergeet de nadelen niet (als je wilt verhuizen, zit je geld in de stenen vast tot je verkoopt)
Creatieve mensen kunnen ook nog de voor- en nadelen in plaatjes of kleuren uitdrukken. Als je dat kunt, vooral doen! Zet de link van je blog dan vooral in de reacties hier, dan kunnen nog meer mensen het gaan snappen.

En als je creatieve alternatieven kunt verzinnen, zet die er rustig bij. Een jaar langer thuiswonen levert dan zomaar 2 jaar korter betalen aan je hypotheek op. Of misschien wel meer. Betekent dat 2 jaar minder bij een baas hoeven werken? Of 2 jaar die je kunt reizen?
Ook kleine kosten helpen mee: Een jaar lang niet in de kantine eten en je kledingbudget halveren, zodat je zonder extra lening wel die badkamer kan verbouwen?


Nu komt stap 4, waarin je je gevoel kunt laten meespreken.
Laat dit overzicht liggen. Minstens 1 nacht en/of 1 lange wandeling lang. Weeg de voor- en nadelen af.
Droom.
Voel.
Wik en weeg.
En dan opeens weet je het. Dan heb je met je beste kunnen opeens.... gekozen.

Wil je nog steeds? Veel plezier met je aankoop! Ga er goed van genieten.
(en ik besef dat ik voor mijn eigen spaargeld nog het een en ander wil doorrekenen)

Waarom je wel een hypotheek neemt

Mijn blog wordt gelezen door een set mensen die zich oncomfortabel voelen bij het gevoel dat ze een lening hebben. Leningen moeten afbetaald worden, en wel zo snel mogelijk!
In dat hoenderhok wil ik een knuppeltje gooien.

Leningen zijn niet altijd verkeerd.
Leningen geven een mens de optie iets te kopen voordat -ie het geld bij elkaar heeft gespaard. En hoe meer keuzes, hoe leuker een mens het leven kan maken.

Dat geld (dat je haalt bij de geldwinkel - zeg een bank), moet je natuurlijk wel betalen. Rente, heet dat. Is dat dan niet verkeerd?
Tja. Niet altijd, vind ik.

We betalen voor veel dingen in het leven, die we willen hebben.
Ik betaal voor mijn benzine. Zodat ik op mijn werk kom, of bij mijn ouders en vrienden.
Ik betaal voor mijn eten. Zodat ik overleef, of zodat ik geniet. Of allebei.
Ik betaal voor mijn TV. Zodat ik een leuke avond heb.
Ik betaal voor mijn internet. Zodat ik nieuwe kennis opdoe, en zodat ik geniet van leuke youtube filmpjes. Of van de Speld. Of het financiele dagblad.

Ik betaal wel graag zo min mogelijk.
En ik betaal graag alleen voor de dingen die ik nodig of heel leuk vind. Als consuminderaar heb ik gekozen wat een goed leven is, en alleen daarvoor betaal ik. Niet meer dan nodig.

Mijn huis betaal ik ook. Mijn huis is nodig (het is best koud en nat anders). En ik heb de luxe dat ik ook nog een leuk, lekker huis heb.
Op dit moment heet dat bedrag "hypotheek". Vroeger heette het "huur". In beide gevallen moest ik het overmaken, omdat ik anders niet in het huis mocht wonen. En in beide gevallen woonde ik veilig, droog en met plezier.

Al met al: betalen voor mijn onderdak ga ik toch doen.
En de afweging of ik via huur of via hypotheek ga betalen, hangt af van diverse factoren.

Als ik geen hypotheek zou hebben, maar zou huren, zou de uitgave er in de toekomst  blijven langskomen. Bij hypotheek heb ik het voordeel dat er een eind gaat komen aan die maandelijkse uitgave (al duurt dat nog wel een jaar of 15 a 20).
Bij huurwoningen heb ik voordeel dat die in goedkopere varianten voorkomen dan koopwoningen. Ook omdat huur soms via cooperaties gaat. En op huur kun je in sommige situaties door de overheid gesponsord worden in de vorm van huursubsidie. Dus in sommige situaties is huur best een goed idee. Als je niet zo groot wilt wonen, is huren soms zelfs de enige keuze (kun je een studenten kamer van 25 m2 kopen?).
Of als je per maand niet zoveel wilt of kunt betalen. Of als je snel weg wilt kunnen. Of als je geen sores wilt met onderhoudswerk.
Huren is soms de beste optie. Zo huurde ik 10 jaar geleden, en dat was toen de goede keuze.

Stel dat ik kies voor kopen, dan heb ik waarschijnlijk het geld nog niet allemaal bij elkaar gespaard. Dan kan ik eens doorrekenen of het goedkoper is de hypotheek (aflossing + rente) te betalen, ten opzichte van huur. Met de rente koop ik dan de mogelijkheid om ooit te niet-meer-hoeven-betalen voor mijn huis, en om op de lange termijn gerekend goedkoper uit te zijn.
Of ik wil graag dat ene speciale huis (dat bijvoorbeeld alleen te koop en niet te huur is), waar ik meer voor wil betalen dan een huurwoning. Bovendien mag ik in een koopwoning meer verbouwen dan in een huurwoning, dus met speciale woonwensen is kopen ook een pre.
Na de koop - en de afbetaling van de lening!- heb ik ook een spaarpotje opgebouwd (waarde van het huis), en dit is een vorm van vermogen. Handig als deel van het regelen van mijn kosten voor de oude dag. Geen vaste waarde (de huizenmarkt fluctueert), wel buiten de belasting. Denk zelf na of je dat een plus of een min vindt.

En het kan best een goede beslissing zijn om een hypotheek te nemen. Eerder-kunnen-kopen levert je dan extra huis-mogelijkheden op, die je met alleen zelf sparen niet had gehad. En opties die me voordeel bieden, tja, die wil ik best serieus overwegen, en misschien zelfs voor kiezen.

En ik ben blij dat onze economie de mogelijkheid biedt om geld te lenen. Want daardoor heb ik meer keuzes dan zonder lenen.
Een hypotheek is een vorm van delen: ik mag het spaargeld van anderen tijdelijk gebruiken, tegen betaling. Past best in onze deel-economie. En het is best eerlijk om anderen te betalen voor het lenen van hun spaargeld. Zij krijgen er ook wat voor terug.
(Het verhaal dat banken meer uitlenen dan ze aan spaargeld hebben, en daardoor veel meer rente binnenkrijgen dan ze uitgeven, is even voor mijn eigen keuze niet relevant. Da's een verhaal voor de economie als geheel, dat zijn andere blogs)

Het is natuurlijk niet dat kopen moet, of dat lenen moet, he. Maar keuzes kun je 2 kanten op maken, en daarbinnen vaak nog met subkeuzes. Er is niets volledig mooi, of volledig slecht.
Een hypotheek is een grote keuze, met veel langdurige en dure impact. Een huis met een hypotheek is een berg stenen waar je verantwoordelijk voor bent. En zoals met alle verantwoordelijkheden, kan het een blok aan je been zijn. Kan je die verantwoordelijkheid aan?
En wil je de energie er in steken om die verantwoordelijkheid goed te nemen?

Want we kiezen toch dingen die we zelf willen, niet omdat anderen het willen. Of de reclame. Of een blog. Maar omdat we zelf een goed leven in het verschiet zien, en daarnaartoe werken. (Of daarin)
TOCH?

Als de economie die keuze biedt, wil jij die? Of wil je juist vrijheid? Is een huis-kopen daarmee de (extra rente) betalingen waard? Is het zo leuk, of wil je zo groot wonen, of zo'n speciaal huis hebben?
En als ik betaal voor mijn hypotheek, moet ik dan altijd alles direct afbetalen, of wil ik wat geld gebruiken, om nu al van mijn leven te genieten (voordat ik oud en met pensioen ben). Dat ik dan wat langer moet betalen voor mijn geld-van-de-geldwinkel, tja. Dat maakt het geniet-geld wat duurder. Maar daar mag ik toch voor kiezen? Als ik het dat waard vind?

Keuzes, keuzes.
Ik hoop dat altijd dat mensen bewust kiezen, liefst met inzicht op de impact op je leven: Past deze keuze in jouw leven?

Natuurlijk houden we in de gaten: kun je dat betalen? Jij kent jouw geld en de uitgaven in jouw leven. Want je wilt natuurlijk niet jezelf in de nesten werken met je keuzes voor jouw leven. Dan wordt het geen goed leven. Details ga ik niet uitwerken en al helemaal niet voorschrijven. Ik hoop juist mensen te stimuleren en de mogelijkheid te geven om zelf na te denken en keuzes te maken. Daarvoor zijn we binnen deze blogwereld slim genoeg.

En het was nou net de bedoeling om slim kiezen voor jouw leven zodat je een maximaal goed leven kunt leven. Soms wil je daarvoor een beetje betalen nu - om straks met minder toe te kunnen. Of je betaalt wat langer om nu toch bepaalde uitgaven te kunnen doen. Die zijn het waard. Of je kiest voor nu huren en bijvoorbeeld makkelijk kunnen verhuizen voor een andere baan of.....

Op een dag als deze vertrok Marco Polo naar China.
Wat zijn jouw keuzes?

Vrije tijd nuttig besteden en consuminderen.

Met het huwelijk dat dichterbij komt, zijn we er ook steeds meer tijd aan kwijt. Tijd die deels niet te voorkomen is (de gemeente nog bepaalde papieren sturen...), en deels voortkomt uit het feit dat we veel dingen zelf doen. Is het nou verstandig om dingen zelf te doen ipv in te kopen?

Dat zelf doen is een keuze vanuit consuminderen: zelf alcoholica inkopen is goedkoper. Al doen we het voor dit feest niet altijd op z'n goedkoopst, want we hebben bijzondere biertjes ontdekt die we willen delen met onze gasten, en die zijn niet gekozen op goedkoopte. Toch denk ik dat we al met al een deel van de kosten omzeilen door dingen zelf te doen. Dat is iets waar we allebei wel oog voor hebben, en energie in willen steken.

Nou heb ik geen zin om uit te rekenen hoeveel, dus wie weet houdt ik onszelf voor de gek.

Maar ik merk dat het zelf doen ook betekent dat we veel dingen precies volgens onze wensen maken of kiezen. En dat voelt bijzonder en goed, zeker voor een speciale dag als deze.

De bruidsjurk heb ik op maat laten maken, precies in de kleur die ik wilde en met wat aparte aspecten (we gaan fietsen in de jurk, op onze ligfietstandem....). Normale bruidswinkels vonden dit hele lastige zaken, zou erg lang gaan duren, en naar de kosten heb ik niet eens durven vragen. Terwijl fietsen is wat ons bindt en wat we het liefste doen. En toen bleek de maatjurk (bij dat aparte zaakje via internet) minder te kosten dan de meeste jurken in de winkel. Dus: en precies wat ik zocht, en schappelijk voor het budget. En de fiets hadden we al, dus die kost niets meer.

En dan is er nog het feit dat door het zelf doen of zelf maken, we veel meer genieten. We hebben niet alleen het feest, maar ook alle voorbereidingen waar we van genieten. Ik ben al maanden aan het haken voor corsages en versieringen, die we verder dus beperkt kopen. Bij elk haakseltje geniet ik al voor.

De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat zaken die we niet leuk vinden om te doen, dat we die uitbesteden (of aan vrienden/familie vragen). Dat is natuurlijk wel luxe manier van werken. 

Ongetwijfeld kan het budget dus nog wel lager, en gaan we niet voor het minimum aan geld. De consuminder politie kan dus vast bonnen gaan uitschrijven. Tja, consuminderen is een gewoonte, maar geen heilig doel voor ons. Dit feest is om te beginnen al niet "nodig", dus alleen een luxe uitgave voor ons gevoel. Een luxe die we nog deels consuminderig invullen.

Maar ik vind het wel bijzonder om te merken dat onze consuminder gewoonten niet alleen geld besparen, maar ook zorgt dat we zoveel meer genieten. Omdat we bewust kiezen voor een boerderij ipv een partycentrum, en genieten van het maken van bloemenmandjes.

En dan is er nog het feit dat ik door het maken en (zelf) organiseren allerlei zaken leer. Hoe vraag je iets aan verschillende personen, zodat ze het nog doen ook? Hoe maak je beklede mandjes? 

Die kennis kan ik vast nog gebruiken. Dat merk ik tegenwoordig steeds vaker: dat ik dingen ken, kan en weet is geloof ik bijzonder. Terwijl het vaak voortkomt uit consuminderklussen.

Dan hoor ik nog wel eens van mensen dat ze dit "werken voor jezelf" vervelend vinden en dat het zo weinig oplevert.

Tja, als uurloon geloof ik best dat ik daar niet voor naar een baas ga. Maar alle beetjes die ik kan besparen met werk dat ik niet vervelend vind, vind ik pure winst. En de meeste zaken brengen me niet alleen kleine beetjes euro, maar ook allerlei soorten lol en genieten. 

En dat heb ik dingen die ik inkoop niet: regelen en afspreken is een gedoe, en dan kan het ook prima nog fout lopen of anders lopen dan ik wenste. Of ik kom uit bij zeer sjieke zaken, die eerder gelikt dan persoonlijk aanvoelen.

Ik zou al deze voorbereidingsuren ook extra TV hebben kunnen kijken of gaan wandelen of extra uren solliciteren. Maar de herinneringen van het voorbereiden en de voorpret (en hopelijk ook van de dag), die voelen toch echt onbetaalbaar. Mijn tijdsbudget besteed ik dan goed, vind ik. Want mijn levenstijd is ook zeker niet oneindig. Ik besteed mijn leven met meer (geluks)rendement als ik mijn tijd en aandacht in het voorbereiding stop, dan als ik er euro's in stop. 

Nu kan je geluksrendement per besteed uur verschillen van het werk en de situatie. Maar als je alleen euro's per uur telt en optimaliseert, dan kom je niet tot het goede antwoord. Dat ervaar ik de laatste tijd erg sterk. Het voorbereiden laat me over allerlei aspecten van het huwelijk nadenken, genieten en leren, en dat zou ik zeker niet willen missen. Ik geloof zelfs dat ik als mens stukjes groei hierdoor.

Al kan ik de winst-die-geen-euro's-is niet zichtbaar in een portemonnee stoppen, ik voel me juist erg rijk met het besteden van onze (vrije) tijd. 

spaarhypotheek wegwerken- mijn uiteindelijke actie - stap 4

He he, qua spaarhypotheek is de kogel nu door de kerk: de formulieren zijn ingevuld en verstuurd.

Ik ga een klein beetje aflossen, 2000 euro. Op een hypotheek peanuts natuurlijk. En voor een spaarhypotheek normaal niet zo slim (zie blogs van rentenieren ). Maar volgens de adviseur in dit geval net genoeg aflossing om bij de renteherziening (waar ik eind dit jaar een voorstel voor krijg) waarschijnlijk in een lagere rentecategorie te vallen. En minder rente betalen was mijn doelstelling, ik wil zo min mogelijk betalen voor het "huren" van geld.

En ik ga weer het maximum bijstorten, met een verkorting van de looptijd. Dat kon dit jaar voor het laatst via een bepaalde administratieve route, die niets kostte (en daarna 150 euro ging worden). De maandlasten worden dan wat hoger vanaf nu. Maar met deze inkorting kom ik tot de minimale spaarhypotheekduur van de belasting (20 jaar). Dus de 100 euro verhoging per maand nemen we.
Ik hoop volgend jaar weer een bijstorting te kunnen doen, zodat ik de maandlasten dan weer kan laten zakken. Maar zelfs als dat niet lukt, zijn deze maandlasten op te brengen voor ons.

En de einddatum van de hypotheek ligt nu vóór de pensioendatum van vriendlief (die een aantal jaar ouder is dan ik). Ik had de hypotheek afgesloten met als einddatum mijn 65e. Maar onze droom is dat we samen met pensioen kunnen op zijn pensioendatum. Een eerste stap daarvoor is de hypotheek voor de pensioendatum exit te hebben. Dat lijkt nu aardig te lukken. Stap 1 van het grote plan is in zicht!
Wel moeten we hierna nog een alternatief pensioen/spaarpotje gaan realiseren om mijn niet-werken-maar-ook-nog-niet-oud-genoeg-voor-pensioen jaren te overbruggen. En natuurlijk kijken of we onze maandlasten nog kunnen verlagen. Dus voorlopig hebben we nog veel te doen.
Maar we doen stapje voor stapje naar het doel toe, 1 ding tegelijk.

Het tijdstip van de renteherziening wordt de volgende mogelijkheid waar we tactische stappen kunnen doen: hoeveel jaar zetten we de rente vast? Of gaan we voor variabele rente? Gaan we eventueel extra aflossen? (aflossen is niet voordelig bij een spaarhypotheek, heeft rentenieren uitgerekend, en die berekening ziet er solide uit)
Of verkopen we, op zoek naar een nog perfecter huis? Dan kunnen we van de spaarhypotheek helemaal af, en wordt het een hypotheek waar we tussendoor echt op af kunnen lossen.

Ik hoopte bij het afsluiten van de hypotheek "iets aflosserigs" te kunnen doen, maar dat het ook echt allemaal lukt, voelt best wel powerful. Alsof ik - onzichtbaar- een nieuwe financiële defensie rondom mijn huisje en mijn leven heb kunnen opbouwen. Kom maar op leven, ik kan nog meer klappen hebben! Mijn huisje lijkt in ieder geval veilig voor me.

Voorlopig ben ik tevreden en trots met mezelf. Nu alleen nog bedenken hoe ik dit ga vieren, dat we over het heftigste van de hyptoheek heen zijn.
Heeft iemand ideeen hoe we deze stap 4 kunnen vieren?

picknicken met bloggers

Van de week heb ik weer sporten, een klusje en een leuke ontmoeting gecombineerd.
Ik fietste naar het hoofdkantoor van de bloemenhandel, besprak mijn bloemengedoe, en fietste door naar mijn afspraak bij het recreatiegebied met JeGeldOfJeLeven.

Altijd spannend, als je iemand niet kent, tenminste: niet van uiterlijk. Want op de blogs staan toch wel zaken die niet iedereen weet, ook op het hare. Dus van haar binnekant ken ik sommige dingen al heel goed. En zij van mij ook. Maar hoe is haar buitenkant?

Ze blijkt een stevige, gezellige vrouw. Langer dan ik dacht. Vrolijke blik. Het is dat ik weet dat ze thuis zit met een overloop en emoties, het is bij de picknick niet aan haar te merken. We kletsen gezellig, en voor we het weten is het uur om (en zij heeft afspraken dus we hebben geen uitloop). En dan lukt het nog niet om snel weg te lopen....
Goed teken!
Ik hoop dat een volgende ontmoeting ook gaat lukken.

Ik merk dat ik het erg leuk vind om met een vrouw te spreken die ook kostwinner is (al ben ik dat niet meer, wel lang geweest) en in de financiele wereld zit. Daar werkt, maar wel heel secuur met geld omgaat en bewuste keuzes maakt.
Mensen vinden die nadenken en bewust kiezen (zelfs al maken ze andere keuzes dan ik), is best lastig. Veel mensen denken niet na. Veel mensen betalen voor dat nadenken en uitzoeken liever een adviseur, of lopen de reclame achterna. En juist praten met eigen-denkers helpt me om opties te blijven zien, en daarin mijn eigen keuzes te maken.

Wie weet organiseer ik nog een keer een openbare consuminder-picknick. Gewoon voor de gezellligheid, want de genoeg-dag copieren kan ik niet en wil ik ook niet (ik heb nu al tijd tekort!). Zouden er mensen zijn die dan ook willen komen?

Mijn excuus om niet te bloggen

De laatste tijd niet geblogd. Besef ik opeens. Hoe kan dat nou?
Moe: ja. Een baan en verdriet kosten blijkbaar energie. En solliciteren.
En ik doe tegenwoordig weer lekker veel aan sport.
Maar ik heb ook een goed excuus: ik ben druk bezig geweest (en nog) met het organiseren van een trouwfeest. Ons trouwfeest.

Mijn vriend gaat mijn ex-vriend worden op 1 mei, en heet dan "mijn man".
Waarom?
Tja, juridisch en logisch gezien een onzin feest. Economisch is het al helemaal niet handig: dit kost geld, best wel wat (ook al zijn we geen mensen voor sjieke locaties en dure diensten). Toch willen we best wel graag aan de wereld laten weten dat we elkaar lief vinden. En bij elkaar horen.
Een pure luxe uitgave dus. Puur voor ons gevoel en om mooie herinneringen te maken.
Dit is iets dat voor ons een goed leven maakt, het is niet iets wat ons helpt snel met pensioen te kunnen.

Voor ons beiden is de stap naar het publiekelijk toegeven van het dat we elkaar lief vinden een grote. Hij is een binnenvetter, en praat niet makkelijk. En een klein rugzakje met een verledentje-vol zaken.
Ik lijk bijzonder extravert. Al praat ik over de zaken die me echt aan het hart gaan nou net heel moeilijk. (Dat is ook de reden dat ik anoniem blog) En de liefde is een onderwerp dat me aan het hart gaat, maar waar ik ook een grote rugzak met verdriet uit het verleden mee rondtors.
Dus het duurde een jaar voordat ik aan Lief en aan intieme vrienden durfde toe te geven dat ik "iets had". Langer nog voor niet-intimi.
En praktische zaken regelen is niet intiem, dat durfde ik een paar jaar geleden al wel.

Maar openbaar toegeven en hardop zeggen dat ik hem lief vindt? En wil houden?
<SLIK!>
Dat gevoel heb ik nog steeds een beetje. Maar het slijt. En:

Tot mijn verbazing reageert iedereen uit onze omgeving positief. Ik ben niets gewend (en mijn familie heeft nog steeds die houding), dus het zijn voor mij bijzondere en onverwachte kadootjes (die sommige stenen uit de rugzak wat lichter maken), als iemand blij kijkt of een lieve opmerking maakt. Of meehelpt.
Dus voor mij is een onverwachts, maar heel welkom bijverschijnsel van dit huwelijk, dat een deel van mijn oude verdriet verdwijnt. Geen kado in euro's, maar wel echt een kado voor mij.

En met geen-baas is organiseren niet zozeer stress, al een soort werk. Leuk werk, want we mogen zelf alles bepalen: hoeveel, of helemaal niet.
We zijn allebei niet zo heel erg traditiegetrouw: tradities en regels zijn een mogelijkheid of een inspiratie, maar als het voor ons niet goed voelt, doen we het lekker niet. Of anders.
En alle beslissingen komen we samen snel uit en ze voelen goed. Goed teken toch?
Dus ik beschouw deze tijd als een kadootje van mijn vorige baas: ik mag rustig organiseren en daarmee genieten van alle voorbereidingen voor mijn huwelijk.
En het solliciteren lukt ondertussen ook, ik ben bij 1 bedrijf door naar de laatste ronde. Dus de baan gaat vast wel lukken voor Kerst.

En ik ben wederom blij met onze defensieve manier van geld omgaan: het huwelijk doen we uit een spaarpotje dat al stond. Dus de WW maakt voor ons geen probleem (daarvan kunnen we leven zoals we al deden, al is het sparen nu wel wat moeilijker) van ons huwelijk.

En ik ben nu door het grootste deel van de klussen heen (denk ik elke keer), en ik merk dat ik weer zin heb om te bloggen. Dus: ik ben weer terug!

spaarhypotheek wegwerken- overzicht antwoorden - stap 3

Wat heeft onze hypotheekadviseuze geantwoord op mijn vragen?
1-Wat is het effect (looptijdverkorting) van een bijstorting (even groot als vorig jaar) in de vorm van aflossing op de hoofdsom?
2-wat is het effect (looptijdverkorting) diezelfde bijstorting als storting op het spaardepot?
3-wat is het effect (maandlastenverlaging) van diezelfde bijstorting als storting op het spaardepot?
4-wat zijn de laagste maandlasten waar ik ooit naartoe kan werken?

Ik heb haar antwoord hieronder gecopieerd, maar wel even anoniem gemaakt. Schuin heb ik wat commentaar toegevoegd om het toch nog helder te maken.

1. "Bijstorten EUR <maximale bedrag> en de looptijd 3 jaar inkorten, zal de indicatieve premie xxx,- per maand bedragen. (volgens mij een verhoging van ca 20 euro)
2. Bijstorten EUR  <maximale bedrag> en de looptijd gelijk houden, dan zal de indicatieve premie EUR 1xx,xx per maand bedragen. Dit houdt in dat de premies buiten de bandbreedte raken en dit is dan ook niet mogelijk om uit te voeren. 
3. Wanneer u EUR  <maximale bedrag> aflost, zal het doelkapitaal van de Woonbalansspaarrekening ook met EUR  <maximale bedrag> (naar EUR xxx.xxx,-) worden verlaagd. De indicatieve premie zal dan EUR xxx,- bedragen. (net iets hoger dan de inleg toen ik begon) De bandbreedte zal hierdoor aan de hoge kan (indicatie 1:8,2) uitkomen. Dit is met het oog op renteherziening niet wenselijk.
4. Op dit moment ziet het ernaar uit dat de hoogste jaarinleg ongeveer EUR xx.xxx,- is geweest. Bij een bandbreedte van 1:7, zal de laagste jaarpremie niet lager mogen zijn dan EUR x.xxx,xx. Op uw vorige polis lijkt het dat uw laagste jaarpremie EUR x.xxx,-- is geweest, omdat door een wijziging u geen volledig spaarjaar EUR 1xx,- per maand heeft betaalt." 

Mmmmm. En wat betekent dit voor onze spaarhypotheek?

• De mevrouw heeft niet begrepen dat ik als ik aflos, ik de looptijd wil verkorten. Ze heeft een antwoord over andere maandlasten gegeven. Helaas, geen prijs en geen punten gescoord! Ik wilde wat anders weten.
• En bijstorten-en-de-maandlasten-verlagen kan al niet meer. Goed teken, dan is mijn spaarpot al bijna maximaal 
• Het laatste punt gaat over de laagste premie die ik heb betaald. Dat zou de laagste premie = maandlast zijn die ik kan realiseren bij deze spaarhypotheek. Laat de laagste premie die ik heb betaald nou toevallig OK zijn ivm de stortingen die ik al heb gedaan. Heeft haar collega dat vorig jaar toch goed uitgerekend. Duh!

Wel bedenk ik me nu dat aflossen op de hoofdsom de rente verlaagt die ik over die jaren betaal. En wie weet kom ik dan wel in aanmerking voor een lagere rente. Daar zit ik namelijk maar duizend euro boven. Ik wil een paar duizend euro aflossen/bijstorten, dus wie weet kunnen we hier wel wat leuks mee doen.

Minder rente betalen is minder HRA. 

Maar er blijft nog steeds ook minder rente over die ik aan de bank moet (gaan) betalen. En daar gaat het me eigenlijk wel om.

Dus als die mevrouw weer belt, ga ik daar toch eens over praten.

Het enige wat me nog weerhoudt bij te storten-en-de-looptijd-te-verkorten, is het deflatie spook. Maar daarover later meer.

Spaarhypotheek samenvatting van de regels

Nog even de spelregels van een spaarhypotheek op een rij:

-een hypotheek die je tijdens de looptijd niet aflost. Je betaalt aan de bank dus hetzelfde bedrag rente de hele looptijd, die je mag aftrekken (HRA is dus maximaal).

-een gekoppelde (geblokkeerde) spaarrekening waar je elke maand op stort, zodanig dat je aan het eind de totale leensom hebt gespaard. Deze rekening telt niet mee voor je vermogen in box 3. Dit heet de "vrijstelling KEW".

-de rente op hypotheek en spaarrekening zijn gelijk. Daardoor hebben rente veranderingen niet zoveel invloed op de maandlasten.
-Aan het eind van de looptijd lost de spaarrekening de hypotheek af.

-Ik heb mijn rente vastgezet, 9 jaar geleden. Over 1 jaar is die periode afgelopen, en moet ik opnieuw kiezen voor vastzetten of juist niet.

De belastingdienst heeft voor deze hypotheeksoort spelregels opgesteld. Wanneer mag dit spaardepot zo buiten de belastingaanslag (box 3) worden gehouden:

-je spaart ten minste 20 jaar. (voor bedragen onder de 36.000 geldt een termijn van tenminste 15 jaar).

-je spaart maximaal 160.000 euro bij elkaar via de spaarhypotheek. Hogere bedragen doen niet mee aan dit gunstige verhaal. Die worden gewoon belast.

-de hoogste inleg (opgeteld over 1 loopjaar van de hypotheek) is maximaal 10 keer groter dan de laagste inleg. Dit wordt bekeken over de totale hypotheekduur. De verhouding tussen hoogste jaarinleg en laagste jaarinleg noemen ze "bandbreedte". 

Zoals bij alle hypotheken mag je hier aflossen. Maar bij deze hypotheekvorm kan je ook extra storten op die geblokkeerde spaarrekening. Met de huidige spaarrekeningrente is dat best interessant: 4% krijg je anders nergens op je spaargeld. 
Bedenk wel even: het geld komt niet meer terug, het zit vast "in je huis". Dus dat doe je alleen als je voldoende buffer hebt.
Ik heb mijn box 3 van de belasting al vol....

Maar die laatste regel van de belastingdienst (1:10) maakt het echt lastig. Je kan dus niet onbeperkt bijstorten, het moet in beperkte beetjes.
De banken houden bij hun berekeningen een veiligheidsmarge aan en willen je niet meer dan 1:7 extra laten storten op de spaarrekening. 

Let wel even op he: wat je per maand betaalt is een stuk rente (op de hypotheek), een stuk inleg op je spaarrekening ("premie" of "inleg") en soms een stuk levensverzekering. Die laatste heb ik niet. Maar let op als je zelf gaat rekenen. En voor het berekenen van de bandbreedte wordt alleen alle inleggen opgeteld.

Bij aflossen en bij bijstorten kun je kiezen:
om je maandlasten te verlagen 
OF 
om de totale looptijd te verkorten.
De meeste adviseurs gaan automatisch uit van maandlasten verlaging. Voor mij is dat opletten. Ik ga voorlopig voor de looptijdverkorting. In verband met pensioenplannen (mijn vriend is 8 jaar ouder....) en in verband met het feit dat ik aan de bank minder jaren rente wil betalen. (al weet ik niet zeker of ze dat laatste verrekenen in hun nieuwe maandbedragen).